چرا کامپیوتر هنگ می کند

این اتفاقی است که برای همه می افتد. در حالیکه با کامپیوتر کار میکنید ، ناگهان می ایستد و پاسخی نمی دهد (فریز) یا یک صفحه آبی ظاهر میشود که اصطلاحا بدان "صفحه آبی مرگ" میگویند (کراش).
دلایلی چند برای قفل کردن کامپیوتر وجود دارد. معمولترین دلیل آنست که حافظه، overload شده است. کامپیوترها حاوی مقداری حافظه هستند که به آنها RAM میگویند. اگر در یک لحظه، بیش از ظرفیت حافظه از آن استفاده کنید به شکلی که سیستم نتواند پاسخگو باشد، سیستم کراش میکند. به عبارت ساده تر باید بگوییم در لحظه ای که چند برنامه با هم در حال اجرا هستند، احتمال وقوع این حالت زیاد است. اگر از برنامه ای استفاده نمی کنید، بهتر است آنرا ببندید.
تداخل بین چند برنامه، دلیل دیگر بروز کراش است. برنامه های ویروس یاب در تداخل با سایر برنامه ها، سابقه بدی دارند. اگر متوجه شدید که قفل شدن کامپیوترتان در اثر اجرای دو برنامه مشخص با هم است، یکی از آنها را اجرا نکنید. وقتی مشکل قفل کردن کامپیوتر پیش می آید، نکات زیر مورد توجه قرار میگیرد که به ترتیب توضیح میدهم.
چگونه بفهمم که کامپیوتر در حالت قفل است؟
در پاسخ به این سئوال باید بگویم که چند مشخصه وجود دارد که از روی آنها میتوانید بفهمید کامپیوتر قفل کرده است.
در حالت فریز، معمولی ترین مشخصه آنست که برنامه کامپیوتر عکس العملی نشان نمیدهد. به عبارت دیگر، کاری را که میخواهید انجام بدهید انجام نمیدهد. حضورش را در پایین صفحه تصویر و روی تسک بار میبینید اما اگر برنامه را کوچک کنید، دیگر باز نمی شود. گاهی یک پیغام روی صفحه باز میشود که میگوید برنامه خطا کرده "Illegal operation" یا برنامه جواب نمی دهد "is no longer responding" بدین ترتیب میفهمید که برنامه فریز کرده است. معمولا در صورت دیدن این پیغامها انتخاب بستن برنامه بشما داده میشود. انتخاب دیگر cancel است که به کامپیوتر اجازه میدهد مجددا تلاش کند تا برنامه باز شود.
بهترین دلیل برای فهمیدن فریز شدن برنامه، فریز شدن ماوس در محل خود است که دیگر حرکتی انجام نمیدهد.
صفحه آبی مرگ، شاخصترین مشخصه قفل کردن کامپیوتر است که وقتی ظاهر شد، حاوی یک متن کد های کامپیوتری و مشخصه پیام خطاست.
علت چیست؟
دلایلی چند برای قفل کردن کامپیوتر وجود دارد. معمولترین دلیل آنست که حافظه، overload شده است. کامپیوترها حاوی مقداری حافظه هستند که به آنها RAM میگویند. اگر در یک لحظه، بیش از ظرفیت حافظه از آن استفاده کنید به شکلی که سیستم نتواند پاسخگو باشد، سیستم کراش میکند. به عبارت ساده تر باید بگوییم در لحظه ای که چند برنامه با هم در حال اجرا هستند، احتمال وقوع این حالت زیاد است. اگر از برنامه ای استفاده نمی کنید، بهتر است آنرا ببندید.
تداخل بین چند برنامه، دلیل دیگر بروز کراش است. برنامه های ویروس یاب در تداخل با سایر برنامه ها، سابقه بدی دارند. اگر متوجه شدید که قفل شدن کامپیوترتان در اثر اجرای دو برنامه مشخص با هم است، یکی از آنها را اجرا نکنید.
از دلایل دیگر، دلایل سخت افزاری است که ممکن است یکی از عوامل زیر باشد:
اهماهنگی بین اجزاء مختلف سیستم . معمولا این مشکل در زمان اسمبل کردن یا اضافه کردن قطعه سخت افزاری جدید پیش می اد.
معیوب بودن رم . یکی از شایعترین ایرادهای هنگ هست و باید تعویض گردد.
عدم خنک کاری و تهویه صحیح و کامل توسط فن های موجود . یکی از شایعترین علل هنگ ، همین مورد می باشد ، درست کار نکردن یا اصلا کار نکردن فن CPU که در نتیجه آن سیستم پس از چند دقیقه هنگ خواهد کرد . درست کار نکردن فن کارت گرافیکی و فن داخل پاور هم باعث هنگ یا ریستارت سیستم خواهد شد.
Bad Sector های روی هارد . هارد در اثر کارکرد طولانی و فورمت زیاد و یا در اثر ضربه دچار بدسکتور می گردد که این هم از علل هنگ سیستم می باشد.
ایراد در قطعات سخت افزاری دیگه ای مثل مودم و کارت شبکه و فلاپی دیسک و کارت تبدیل ویدئو و ... هم از علل این ایراد خواهد بود.
پاور سیستم هم جزو مواردی هست که در صورتیکه نتواند ولتاژهای مورد نیاز سیستم رو تامین کند باعث هنگ و ریستارت خواهد شد و باید تعویض گردد.
مورد بعدی که کمی تخصصی هست و شاید هیچ جا مطمئنا نشنیده اید ، خود مادر بورد و چیپستها و .. می باشد ولی موردی که من خیلی باهاش مواجه شدم و حدود 100 تا مورد مادر بورد تعمیر کردم ، باد کردن خازنهای روی مادر بورد هست . قطعه های استوانه ای شکل که در صورت باد کردن دچار نشتی شده و باید تعویض گردند.
چاره چیست؟
اولین کار شما آنست که توجه کنید در لحظه قفل چه اتفاقی افتاده است. سعی کنید برنامهء عامل قفل را جدا کنید. آیا سابقه ای از این مشکل دارید، بدان مراجعه کنید و ببینید قبلا ترکیب چه برنامه هایی عامل قفل کامپیوتر بود. آیا برنامه های زیادی همزمان در حال اجرا بود؟ آیا سعی کردید کار خاصی انجام دهید، این اتفاق افتاد. آیا میتوانید فرضیه ای دال بر بروز این اشکال تعریف کنید؟ با تعیین چگونگی بروز این اشکال، میتوانید در آینده از بروز آن جلوگیری کنید.
- برنامه را پایان دهید
ویندوز قابلیتی به نام Task Manager دارد که لیست تمام برنامه های در حال اجرا را نشان میدهد. در ویندوز 9X و ME با زدن همزمان کلیدهای Ctrl Alt Delete به منوی این قابلیت میرسید. در ویندوز 2000 بعد از زدن همزمان این سه کلید، باید روی دکمه TaskList کلیک کنید. از این منو میتوانید برنامه های عامل قفل را یک به یک ببینید. برنامه هایی که قفل کرده و جواب نمی دهند، توسط ویندوز در این منو با عبارت Not Responding بشما نشان داده میشود.
اگر توانستید با موفقیت برنامه قفل شده را ببندید، نتیجه کارهایتان در برنامه های دیگر را فورا ذخیره کنید و کامپیوتر را مجددا راه اندازی نمایید. بدین ترتیب جلوی کراش های بعدی گرفته میشود و باعث میشود تا سیستم بصورت تمیز کار کند.
-راه اندازی مجدد یا ریبوت ؛ Restart
اگر نتوانستید برنامه را ببندید و در این رابطه به اشکال برخوردید، چند راه پیش روی شماست. فقط توجه شما را به این نکته جلب میکنم که هر تغییری در مستندات خود داده باشید و آنها را ذخیره نکرده باشید، با ریبوت کامپیوتر، از دست خواهید داد.
وقتی Task Manager باز است، یکبار دیگر Ctrl Alt Delete را بزنید. ویندوز خودش را ری بوت میکند.
اگر Task Manager مطابق روش بالا، جواب نداد، چند راه دیگر وجود دارد. به بدنه کامپیوتر خود دقت کنید و به دنبال دکمه ای به نام Reset بگردید. معمولا این دکمه در جلوی کامپیوتر و نزدیک دکمه Power (روشن کردن کامپیوتر) قرار دارد و کوچکتر از آنست. آنرا فشار دهید تا کامپیوتر ری بوت شود.
اگر نتوانستید دکمه Reset را بیابید، یا چنین دکمه ای ندارید، تنها راه حل باقیمانده آنست که دکمه Power را در بدنه کامپیوتر بیابید. آنرا فشار داده و نگه دارید.
توجه داشته باشید که معمولا لازم است تا این دکمه را به مدت 10 ثانیه نگه دارید. بدین ترتیب کامپیوتر کاملا خاموش میشود. باید کمی صبر کنید و مجدد کامپیوتر را روشن کنید.
مرحله بعدی
بعد از ریبوت، ویندوز بصورت خودکار برنامه ای بنام Scan Disk را اجرا میکند. این برنامه هارد دیسک کامپیوتر را اسکن می کند تا خطاهای احتمالی پیش آمده هنگام ری بوت را بیابد معمولا اشکالی وجود ندارد اما بهتر است به این برنامه فرصت دهید تا کار خود را به پایان ببرد.
دیفراگ
شاید بخواهید هارددرایو کامپیوتر را دیفراگ کنید. در چنین حالتی برنامه Disk Defragmenter را به روش زیر اجرا کنید. کلید Start را کلیک کنید. به Programs اشاره کنید. روی Accessories اشاره کنید. روی System Tools اشاره کنید. روی Disk Defragmenter کلیک کنید. با این برنامه، طریقه قرار داشتن فیل ها روی هارددیسک تمیز میشود. همچنان که کامپیوتر را مصرف میکنید، ویندوز فایلهایی را در محل های مختلف هارد دیسک مینویسد. برنامه DiskDefragmenter میکوشد تا قطعات مرتبط هر فایل را از نقاط مختلف دیسک جمع آوری کرده و همه را در کنار هم قرار دهد. بدین ترتیب نه تنها مقداری از فضای دیسک آزاد میشود بلکه سرعت عملکرد دیسک نیز بالا میرود.