ICT به اهمیت انرژی هسته‌ای می‌رسد
به نقل از آی تی آنالیز؛ جنبه غالب شورای عالی فضای مجازی امنیتی نیست و تلاش خواهد شد دو بال فرصت‌ها و تهدید‌های این دو حوزه در کنار هم مورد توجه قرار گیرد.
وجود چندین شورا، نهاد و دستگاه که همگی با حکم‌های قانونی ادعای تولی گری ICT کشور را داشته‌اند، در سال‌های اخیر ضرب المثل "آفتابه لگن هفت دست، شام و ناهار هیچی" را به منصه مصداق کشاند. نهادهایی که همگی قصد بهبود امور را داشتند اما در مرحله اجرا به گرداب رقابت و از میدان به در کردن رقیب پرداخته و عموما اصل مطلب به محاق فراموشی سپرده شد. وجود چندین سند جامع فناوری اطلاعات، پروژه‌های نیمه کاره رها شده و روند کند توسعه فناوری اطلاعات در کشور با وجود موازی‌کاری‌ها و سنگ‌اندازی‌ها همگی نتیجه ناگوار معضلی بود به نام نبود متولی واحد و قدرتمند در حوزه فاوا؛ معضلی که در سال‌های اخیر به ترجیع بند اظهارات کارشناسان و فعالان تبدیل شد.
یکی از افرادی که در این سال‌ها مدام بر ضرورت وجود یک نهاد فراقوه ای در جایگاه هدایت و نظارت بر ICT کشور تاکید داشته دکتر حمید شهریاری، دبیر شورای عالی اطلاع‌رسانی است و در نهایت در واپسین روزهای سال 90 خبر تشکیل این شورا به دستور مقام معظم رهبری منتشر شد و شهریاری نیز در نشستی مطبوعاتی به عنوان یکی از اعضای حقیقی این شورا به سوالات خبرنگاران پاسخ داد. گزارش این نشست را می خوانید.
شهریاری در ابتدا در خصوص چگونگی شکل‌گیری ایده ایجاد یک نهاد فراقوه‌ای در حوزه ICT کشور گفت: درحدود شش سال پیش که دبیری شورای عالی اطلاع‌رسانی را به عهده گرفتم، از سال دوم متوجه وجود اشکالات اساسی در مدیریت ICT کشور شدم که می‌توانم به جرات بگویم اساسی‌ترین آن تعدد نهادهای سیاستگذار در این حوزه بوده است.
وی افزود: شوراهای عالی فناوری اطلاعات، اطلاع‌رسانی، انفورماتیک، افتا، کارگروه فاوا، نهاد ریاست جمهوری و غیره همگی نهادهایی هستند که در این سال‌ها درباره مسایل این حوزه تصمیم‌گیری می‌کردند و همین تعدد، جامعه فناوری اطلاعات کشور را دچار تشویش کرده بود. مثل وجود دو سند در حوزه فناوری اطلاعات و مشکلاتی که در مسیر فرآیند قانونی آنها ایجاد شد.
به گفته وی، اگرچه تک تک این نهادها دارای پشتوانه قانونی بوده‌اند اما نتیجه و محصول نهایی نوعی ناهماهنگی در سیاستگذاری کشور بوده است. از این جهت ضروری بود یک نهاد فرابخشی و فراقوه‌ای داشته باشیم که متصدی هماهنگی بخش‌های مختلف باشد. ضمن اینکه طی سال‌های اخیر توسعه فعالیت‌های اجتماعی در فضای مجازی به جایی رسیده که در کنار فرصت‌های بسیار، تهدیداتی را نیز برای کشور پدید آورده که استفاده حداکثری از فرصت‌ها و همچنین مقابله با تهدیدات، رسیدگی، سیاستگذاری و سرمایه‌گذاری ملی می‌طلبد.
وی در توضیح این مطلب افزود: فرصت‌های بسیاری بر بستر وب ارایه می‌شود. اگرچه اینها بر بستر فرصت شکل گرفته اما بخشی از حوزه‌های امنیتی را دچار نگرانی کرده است؛ چون این سرویس‌ها در اختیار سازمان‌های امنیتی کشور‌های غربی قرار دارد. شهریاری پست‌های الکترونیکی و شبکه‌های اجتماعی را از جمله سرویس های جذابی ذکر کرد که کاربران ایرانی از آن برای مبادله اطلاعات‌شان استفاده می‌کنند و افزود: بسیاری از مدیران تبادل اطلاعات‌شان روی این بستر انجام می‌شود و همین مساله به تهدیدی جدی برای امنیت تبدیل شده است.
شهریاری در ادامه گفت: ما فرصت‌های بسیاری را از دست داده‌ایم که می‌توانست موجب شکوفایی و اشتغال در کشور شود. این ضرورت دومی بود برای ایجاد شورای عالی فضای مجازی. یعنی این شورا به منظور بهره‌وری از فرصت‌های حوزه فاوا و همچنین مقابله با تهدیدات حوزه ایجاد شده است.
معاون آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه با بیان اینکه شورای عالی فضای مجازی، وظیفه دستگاه‌های فعلی مسوول در حوزه را بر عهده نمی‌گیرد گفت: برنامه‌ریزی میان دستگاه‌های مسوول و ایجاد هماهنگی میان آنها، همچنین تعریف، توزیع و ایجاد هماهنگی در اجرای پروژه‌های ملی از جمله وظایف این شوراست.
وی افزود: ذیل این شورا مرکزی ایجاد خواهد شد که عهده دار هماهنگی و جهت دار کردن وظایف دستگاه‌هاست.
دبیر شورای عالی اطلاع‌رسانی در خصوص روند شکل گیری ساختار شورای عالی فضای مجازی گفت: روندی که باعث ایجاد این شورا شده، طولانی بوده و کارشناسان زیادی طی دو سال اخیر بر سر ساختار آن مطالعه و بررسی کرده‌اند. از یک سال پیش دفتر مقام معظم رهبری در این حوزه فعال و حساس شد و سوالات جدی مطرح کرد و این سوالات در جلسات هفتگی که توسط جمعی از نخبگان واجد تجربه برگزار می‌شد، مطرح و مورد بررسی قرار گرفت.
وی با بیان اینکه ترسیم وضعیت موجود، ترسیم وضعیت مطلوب و اتخاذ راهکارهای ملی به منظور دستیابی به وضعیت مطلوب دستور جلسات این نشست‌های نخبگانی بود، افزود: حاصل این نشست‌ها که در ان مسوولان و کارشناسانی از سه قوه حضور داشتند، همگی تدوین شد و در اختیار رهبری قرار گرفت و درنهایت به این جمع‌بندی رسیدند که شورای عالی فضای مجازی به عنوان متولی تمامی امور این فضا ایجاد شود.
یکی از معضلات سال‌های اخیر که تعدد نهادهای تصمیم گیرنده عامل آن ارزیابی می شود، اجرا نشدن مصوبات نهادها و شوراهای هم ارز بود. شهریاری در خصوص چگونگی رفع این مشکل با وجود شورای عالی فضای مجازی گفت: در ترکیب این شورا روسای سه قوه حضور دارند تا همکاری همه جانبه و الزامی تمامی نهادها برای اجرای مصوبات شورا فراهم شود.
وی افزود: تا به حال چنین شورایی با این ترکیب اعضا در کشور سابقه نداشته که همین موضوع نشان از اهمیت حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نزد مقام معظم رهبری دارد. تمامی نهادهای تصمیم گیرنده در حوزه فاوا ذیل این شورا قرار می‌گیرند و این شورا کلان‌تر از تمامی شوراهای عالی موجود است.
به گفته شهریاری، در واقع این شورا هم ردیف شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد بود و مقام معظم رهبری شخصا ایجاد این شورا را پیگیری می‌کنند. اعتبارات مالی این شورا نیز در اختیار رییس جمهوری است.
بر اساس این گزارش، پس از انتشار خبر تشکیل شورای عالی فضای مجازی و مشخص شدن ترکیب اعضای این شورا در میان کارشناسان این حوزه این مساله مطرح شد که وجود نهادهای نظامی و امنیتی مثل وزارت اطلاعات، سپاه و نیروری انتظامی در این شورا شائبه امنیتی بودن آن را ایجاد می‌کند. شهریاری در واکنش به این موضوع گفت: به هیچ وجه جنبه غالب شورا امنیتی نیست و ترکیب این شورا نشان می‌دهد که در این شورا تلاش خواهد شد دو بال فرصت‌ها و تهدید‌ها در کنار هم مورد توجه قرار گیرد.
عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی درباره جنبه‌هایی که در طراحی و ترکیب اعضای شورا در نظر گرفته شده است، گفت: حضور وزرای ارتباطات و فناوری اطلاعات، فرهنگ و ارشاد اسلامی و علوم تحقیقات و فناوری در این شورا به معنی توجه به جنبه استفاده از فرصت‌ها در این حوزه برای توسعه است و حضور وزیر اطلاعات به معنی ضرورت مقابله با تهدیدهاست. در بین کمیسیون‌های مجلس، حضور رییس کمیسیون فرهنگی و همچنین رییس سازمان صدا و سیما در این شورا نشانه رویکرد فرهنگی و به ویژه اهمیت ترویج هویت ایرانی –اسلامی و توسعه محتوایی در فضای مجازی است.
وی افزود: حضور فرمانده نیروی انتظامی و فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان نگهبانان مرزهای ملی نیز در این شورا به معنی اهمیت مواجهه با جنگ‌های سایبری است. بحث بومی‌سازی ابزارهای امنیتی حوزه دیجیتال نیز سرفصل مهم دیگر شوراست.
وی گفت: حضور رییس سازمان خبری "پرس تی وی" در بخش اعضای حقیقی این شورا به معنی اهمیت بحث رسانه در فضای مجازی است و ضرورت بهره‌گیری از فضای مجازی به عنوان پیام رسان ملی را نشان می دهد.
وی افزود: با تاسیس این شورا، فناوری اطلاعات و ارتباطات از نظر توجه مقامات کشوری در رده انرژی هسته‌ای قرار خواهد گرفت و در پنج سال آینده شاهد تحولات چشمگیری در این حوزه خواهیم بود.
وی گفت: توسعه فاوا نیازمند رشد و تولید دانش و فناوری است که ما هم با توجه ویژه به این حوزه ابتدا با استفاده از صنعت کپی، محصولات بومی تولید می‌کنیم و سپس با محدود سازی، رغبت کاربران به استفاده از محصول داخلی را افزایش می دهیم.
