آموزش نقشه خوانی و علایم نقشه ها

نویسنده: عرفان معیری منبع perfectamozesh



علائم الکترونیک نشانه هایی هستند که در مدارات الکترونیکی استفاده می شود.. آن ها بیشتر زمان مونتاژ و امتحان مدارات بکار می روند. و البته برای استفاده از مدار .

طرح قطعات معمولا با نقشه ی مدارات فرق دارد. برای ساخت یک مدار شما باید با طرح قطعات بر روی فیبر مدار چاپی یا نقشه مدار آشنا باشید .لطفا به مثال های زیر توجه کنید.

نقشه خوانی مدارات (علائم الکترونیک) علائم الکترونیک نشانه هایی هستند که در مدارات الکترونیکی استفاده می شود.. آن ها بیشتر زمان مونتاژ و امتحان مدارات بکار می روند. و البته برای استفاده از مدار . طرح قطعات معمولا با نقشه ی مدارات فرق دارد. برای ساخت یک مدار شما باید با طرح قطعات بر روی فیبر مدار چاپی یا نقشه مدار آشنا باشید .لطفا به مثال های زیر توجه کنید. اتصالات وسیمها قطعه نشانه ی مدار توضیح مختصری از قطعه سیم http://edisone2004.persiangig.com/im...layem/wire.gif عبور جریان به راحتی از یک قسمت مدار به قسمت دیگر آن.To pass current very easily from one part of a circuit to another. سیم های متصل http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/wirejo.gif لکه سیاه د هنگامی که سیم ها به هم متصل هستند کشیده می شود.This symbol is used in circuit diagrams where wires cross to show that they are connected (joined). The 'blob' is often omitted at T-junctions, but it is vital to include it at crossings. سیمهای بدون اتصال http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/wirenj.gif در یک دیاگرام به طور معمول ترجیح داده می شود جاهایی که سیم ها همدیگر را قطع نمی کنند از حالت برآمدگی استفاده گردد اما علامت سمت چپی نیز درست است ولی ممکن است شما در یک نقشه کشی لکه سیاه را فراموش کرده باشید لذا علامت سمت راست بهتر می باشد.In complex circuit diagrams it is often necessary to draw wires crossing even though they are not connected. I prefer to use the 'hump' symbol shown on the right because the simple crossing on the left looks like a join where you have forgotten to add the 'blob'! منابع انرژی قطعه نشانه ی مدار توضیح مختصری از قطعه باطری http://edisone2004.persiangig.com/im...layem/cell.gif منبع انرژی الکتریکی سلول های انرژی معمولا به اشتباه باتری گفته می شوند، اما باتری در واقع 2 یا چند سلول متصل به هم می باشد.Supplies electrical energy. Single cells are often wrongly called a battery, but strictly a battery is two or more cells joined together. باطری سری http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/battry.gif باتری که انرژی الکتریکی را تامین کرده و از چندین سلول تشکیل شده است.Supplies electrical energy. A battery is more than one cell. منبع DC http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/dcsup.gif منبع تغذیه انرژی DC( مستقیم ، ثابت)Supplies electrical energy. AC منبع http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/acsup.gif منبع تغذیه انرژی AC( متناوب )Supplies electrical energy. فیوز http://edisone2004.persiangig.com/im...layem/fuse.gif یک وسیله محافظتی که در هنگام عبور جریان بیش از حد تایین شده قطع می گردد. A safety device which will 'blow' (melt) if the current flowing through it exceeds a specified value. ترانسفورماتور http://edisone2004.persiangig.com/im...m/transfor.gif دو حلقه از سیم که با یک هسته آهنی متصل می باشد. ترانسفورماتورها جهت کاهش یا افزایش ولتاژ استفاده می گردند. Two coils of wire linked by an iron core. Transformers are used to step up (increase) and step down (decrease) AC voltages. Energy is transferred between the coils by the magnetic field in the core. There is no electrical connection between the coils. زمین http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/earth.gif اتصال به زمین؛ برای بسیاری مدارات الکترونیکی به معنی ولتاژ صفر می باشد اما در بعضی مدارات مانند مدارات رادیویی به معنای اتصال واقعی به زمین می باشد. A connection to earth. For many electronic circuits this is the 0V (zero volts) of the power supply, but for mains electricity and some radio circuits it really means the earth. It is also known as ground. لامپ ، گرمکن ، موتور ، بیزر ، زنگ قطعه نشانه ی مدار توضیح مختصری از قطعه لامپ http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/lamplt.gif یک مبدلی که انرژی الکتریکی را به نور تبدیل می کند. A transducer which converts electrical energy to light. This symbol is used for a lamp providing illumination, for example a car headlamp or torch bulb. لامپ (شاخص) http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/lampin.gif یک مبدلی که انرژی الکتریکی را به نور تبدیل می کند.A transducer which converts electrical energy to light. This symbol is used for a lamp which is an indicator, for example a warning light on a car dashboard. گرم کن http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/heater.gif یک مبدل انرژی الکتریکی به گرما.A transducer which converts electrical energy to heat. موتور http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/motor.gif یک مبدل انرژی الکتریکی به انرژی جنبشی (حرکتی).A transducer which converts electrical energy to kinetic energy (motion). زنگ http://edisone2004.persiangig.com/im...layem/bell.gif مبدل انرژی الکتریکی به صوتی.A transducer which converts electrical energy to sound. بیزر http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/buzzer.gif مبدل انرژی الکتریکی به صوتی.A transducer which converts electrical energy to sound. سلف http://edisone2004.persiangig.com/im...m/inductor.gif یک حلقه از سیم که هنگامی که از آن جریان عبور کند تبدیل به آهنربا می شود ممکن است بعضی از آن ها هسته آهنی داشته باشند و بعضی مواقع به عنوان مبدل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی مورد استفاده قرار می گیرد.A coil of wire which creates a magnetic field when current passes through it. It may have an iron core inside the coil. It can be used as a transducer converting electrical energy to mechanical energy by pulling on something. کلیدها قطعه نشانه ی مدار توضیح مختصری از قطعه کلید فشاری (با فشار وصل می کند) http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/swpush.gif یک کلید فشاری هنگامی که فشار داده می شود اجازه عبور جریان را می دهد یکی از موارد مورد استفاده این کلید در زنگ درب می باشد.A push switch allows current to flow only when the button is pressed. This is the switch used to operate a doorbell. (با فشار قطع می کند) کلید http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/swpbrk.gif این نوع کلید فشاری به طور معمول بسته (روشن) می باشد، هنگامی که فشار داده می شود باز (خاموش) می گردد.This type of push switch is normally closed (on), it is open (off) only when the button is pressed. کلید قطع و وصل (SPST) http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/swspst.gif یک کلید روشن- خاموش هنگامی که در حالت بسته قرار می گیرد اجازه عبور جریان را می دهد.SPST = Single Pole, Single Throw. An on-off switch allows current to flow only when it is in the closed (on) position. کلید دو راهه (SPDT) http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/swspdt.gif جریان با توجه به محل کلید در دو مسیر می تواند قرار گیرد اما همواره جریان در یکی از مسیرها جاری است در نوعی از این کلید حالت سومی نیز وجود دارد که کلید به هیچ کدام از این دو مسیر متصل نبوده و خاموش می باشد به این نوع کلید، کلید روشن- خاموش - روشن گویند.SPDT = Single Pole, Double Throw. A 2-way changeover switch directs the flow of current to one of two routes according to its position. Some SPDT switches have a central off position and are described as 'on-off-on'. کلید روشن خاموش دوبل (DPST) http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/swdpst.gif یک سوئیچ دوتایی روشن - خاموش که اغلب هنگامی که می خواهیم هم فاز هم نول قطع باشد از آن استفاده می کنیم.DPST = Double Pole, Single Throw. A dual on-off switch which is often used to switch mains electricity because it can isolate both the live and neutral connections. کلید معکوس (DPDT) http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/swdpdt.gif این کلید معمولا جهت معکوس کردن سیم ها در موتورها استفاده می گردد بعضی DPDT ها دارای یک حالت وسط نیز که خاموش است می باشد.DPDT = Double Pole, Double Throw. This switch can be wired up as a reversing switch for a motor. Some DPDT switches have a central off position. رله http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/relay.gif - NO = بطور معمول باز -COM = مشترک -NC = بطور معمول بسته. یک کلید الکتریکی که به وسیله الکتریسیته کنترل می گردد برای مثال یک باتری 9 ولت می تواند یک ولتاژ AC 220 را متصل نماید. An electrically operated switch, for example a 9V battery circuit connected to the coil can switch a 230V AC mains circuit. NO = Normally Open, COM = Common, NC = Normally Closed. مقاومت ها قطعه نشانه ی مدار توضیح مختصری از قطعه مقاومت http://edisone2004.persiangig.com/im...alayem/res.gif مقاومت جریان را محدود می کند بعنوان مثال برای محدود کردن جریان عبوری از LED از مقاومت استفاده می گردد همچنین از ترکیب خازن و مقاومت جهت مدارات تایمینگ استفاده می گردد.A resistor restricts the flow of current, for example to limit the current passing through an LED. A resistor is used with a capacitor in a timing circuit. مقاومت متغیر (رئوستات) http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/vres2.gif مقاومت متغییر رئوستا در واقع از دو سر تشکیل شده و معمولا جهت کنترل جریان استاده می گردد مانند: تنظیم روشنایی لامپ، تنظیم سرعت موتور یا تنظیم زمان شارژ خازن در مدارات تایمینگ.This type of variable resistor with 2 contacts (a rheostat) is usually used to control current. Examples include: adjusting lamp brightness, adjusting motor speed, and adjusting the rate of flow of charge into a capacitor in a timing circuit.

مقاومت متغیر (پتانسیومتر)	http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/vres3.gif		مقاومت متغییر پتانسیومتر از سه سر تشکیل شده و معمولا جهت کنترل ولتاژاستفاده می گردد.This type of variable resistor with 3 contacts (a potentiometer) is usually used to control voltage. It can be used like this as a transducer converting position (angle of the control spindle) to an electrical signal.
مقاومت متغیر (Preset)	http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/preset.gif		این نوع مقاومت متغییر معمولا با پیچ گوشتی های کوچک یا ابزاری شبیه به آن تغییر کرده و برای مصارفی طراحی شده است که بخواهیم برای یکبار آن را تغیر داده وسپس ثابت بماند ضمنا به دلیل ارزانتر بودن قیمت این نوع مقاومت های متغییر نسبت به مقاومت های متغییر دیگر، در پروژه هایی که کار آنها پایان یافته و فقط یکبار تنظیم لازم است استفاده می گردد.This type of variable resistor (a preset) is operated with a small screwdriver or similar tool. It is designed to be set when the circuit is made and then left without further adjustment. Presets are cheaper than normal variable resistors so they are often used in projects to reduce the cost.
فتوسل LDR (مقاومت نوری)	http://edisone2004.persiangig.com/im...alayem/ldr.gif		یک مبدل نور به مقاومت یعنی با تغییر نور مقدار مقاومت نیز تغییر می کند.DR = Light Dependent Resistor (مقاومت تابعی است نور)A transducer which converts brightness (light) to resistance (an electrical property).
ترمیستور	http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/therm.gif		یک مبدل حرارت به مقاومت یعنی با تغییر دما مقدار مقاومت نیزز تغییر می کند.A transducer which converts temperature (heat) to resistance (an electrical property).
خازنها
قطعه	نشانه ی مدار		توضیح مختصری از قطعه
خازن	http://edisone2004.persiangig.com/im...alayem/cap.gif		یک خازن المانی جهت نگهداری از الکتریسیته می باشد. یک خازن همراه مقاومت جهت مدارات تایمینگ یا جهت *****ها استفاده می گردد .A capacitor stores electric charge. A capacitor is used with a resistor in a timing circuit. It can also be used as a filter, to block DC signals but pass AC signals.
خازن الکتریکی	http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/capele.gif		این نوع خازن ها دارای پلاریته بوده و در مدار باید درست نصب گردند.A capacitor stores electric charge. This type must be connected the correct way round. A capacitor is used with a resistor in a timing circuit. It can also be used as a filter, to block DC signals but pass AC signals.
خازن متغیر	http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/capvar.gif		خازن متغییر در تیونرهای رادیو استفاده می گردد.A variable capacitor is used in a radio tuner.
خازن تریمر	http://edisone2004.persiangig.com/im...em/captrim.gif		این نوع خازن متغییر معمولا با پیچ گوشتی کوچک یا ابزاری مانند آن تنظیم می شود؛این نوع خازن در مداراتی کاربرد دارد که نیاز به تغییر دائمی نداشته و برای یکبار بخواهیم آن را تنظیم کنیم.This type of variable capacitor (a trimmer) is operated with a small screwdriver or similar tool. It is designed to be set when the circuit is made and then left without further adjustment.
دیودها
قطعه	نشانه ی مدار		توضیح مختصری از قطعه
دیود	http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/diode.gif		المانی که تنها اجازه عبور جریان از یک سمت را می دهد.A device which only allows current to flow in one direction.
LED دیود نور دهنده	http://edisone2004.persiangig.com/im...alayem/led.gif		یک مبدل انرژی الکتریکی به نور.A transducer which converts electrical energy to light.
Zener دیود	http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/zener.gif		یک نوع دیود خاص که استفاده اصلی آن هنگامی است که ولتاژ ثابتی را از یک خوجی بخواهیم.A special diode which is used to maintain a fixed voltage across its terminals.
دیود گیرنده نور مادون قرمز	http://edisone2004.persiangig.com/im...em/photodi.gif		یک دیود که به نور ( معولا مادون قرمز) حساس می باشد.A light-sensitive diode.
ترانزیستورها
قطعه	نشانه ی مدار		توضیح مختصری از قطعه
ترانزیستور NPN	http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/trnpn.gif		ترانزیستور جریان را تقویت می کند کاربرد ترانزیستور بسته به نوع مدار تقویت یا سوئیچ می باشد.A transistor amplifies current. It can be used with other components to make an amplifier or switching circuit.
ترانزیستور PNP	http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/trpnp.gif		ترانزیستور جریان را تقویت می کند کاربرد ترانزیستور بسته به نوع مدار تقویت یا سوئیچ می باشد.A transistor amplifies current. It can be used with other components to make an amplifier or switching circuit.
فوتو ترانزیستور گیرنده مادون قرمز	http://edisone2004.persiangig.com/im...em/phototr.gif		یک ترانزیستور که به نور ( معولا مادون قرمز) حساس می باشد.A light-sensitive transistor.
صوتی
قطعه	نشانه ی مدار		توضیح مختصری از قطعه
میکروفون	http://edisone2004.persiangig.com/im...alayem/mic.gif		یک مبدل صدا به انرژی الکتریکی.A transducer which converts sound to electrical energy.
هدفون	http://edisone2004.persiangig.com/im...alayem/ear.gif		بک مبدل انرژی الکتزریکی به صوت .A transducer which converts electrical energy to sound.
بلندگو speaker	http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/loudsp.gif		بک مبدل انرژی الکتزریکی به صوت .A transducer which converts electrical energy to sound.
آمپلیفایر (نشانه ی اصلی)	http://edisone2004.persiangig.com/im...alayem/amp.gif		نشان یک تقویت کننده در مدارات؛ تقویت کننده ای با یک ورودی و یک خروجی.An amplifier circuit with one input. Really it is a block diagram symbol because it represents a circuit rather than just one component.
اندازی گیری
قطعه	نشانه ی مدار		توضیح مختصری از قطعه
ولت متر	http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/voltm.gif		ولتمتر جهت اندازه گیری ولتاژ به کار می رود .A voltmeter is used to measure voltage. The proper name for voltage is 'potential difference', but most people prefer to say voltage!
آمپرمتر	http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/ammetr.gif		اسیلوسکوپ جهت نمایش شکل سیگنال می باشد از اسیلوسکوپ جهت به دست آوردن ولتاژ و فرکانس نیز می توان استفاده نمود.An ammeter is used to measure current.
میتر	http://edisone2004.persiangig.com/im...m/galvanom.gif		گالوانومتر جهت اندازه گیری جریان های بسیار کم در حدود یک میلی آمپر یا کمتر استفاده می شود.A galvanometer is a very sensitive meter which is used to measure tiny currents, usually 1mA or less.
اسیلسکوپ	http://edisone2004.persiangig.com/im...alayem/osi.gif		اسیلوسکوپ جهت نمایش شکل سیگنال می باشد از اسیلوسکوپ جهت به دست آوردن ولتاژ و فرکانس نیز می توان استفاده نمود.
اهم متر	http://edisone2004.persiangig.com/im...m/ohmmeter.gif		اهم متر وسیله ای جهت اندازه گیری اهم می باشد.An ohmmeter is used to measure resistance. Most multimeters have an ohmmeter setting.

دیگرعلائم قطعه نشانه ی مدار توضیح مختصری از قطعه آنتن http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/aerial.gif جهت گرفتن یا فرستادن امواج رادیوییA device which is designed to receive or transmit radio signals. It is also known as an antenna. گیت های منطقی:IEC =International Electrotechnical Commission (کمیته جهانی الکتروتکنیک) نوع گیت علائم سنتی علائم IEC مفهوم علامت NOT http://edisone2004.persiangig.com/im...layem/NOT1.gif http://edisone2004.persiangig.com/im...layem/NOT2.gif گیت NOT تنها یک ورودی دارد؛ دایره در شکل (خروجی) به معنای معکوس کردن بکار می رود؛ خروجی گیت NOT معکوس ورودی می باشد یعنی خروجی هنگامی درست است که ورودی غلط باشد. AND http://edisone2004.persiangig.com/im...alayem/AND.gif http://edisone2004.persiangig.com/im...layem/AND1.gif یک گیت AND می تواند دو یا بیشتر ورودی داشته باشد؛خروجی هنگامی درست است که تمام ورودی ها درست باشد. NAND http://edisone2004.persiangig.com/im...layem/NAND.gif http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/NAND1.gif یک گیت NAND می تواند دو یا بیشتر ورودی داشته باشد؛ دایره در شکل (خروجی) به معنای معکوس کردن بکار می رود؛ ترکیب NotAND به NAND منجر می شود،خروجی گیت NAND درست است تا هنگامی که تمام ورودی ها درست می باشد. OR http://edisone2004.persiangig.com/im.../alayem/OR.gif http://edisone2004.persiangig.com/im...alayem/OR1.gif یک گیت OR می تواند دو یا بیشتر ورودی داشته باشد؛خروجی هنگامی درست است که حداقل یک ورودی ها درست باشد. NOR http://edisone2004.persiangig.com/im...alayem/NOR.gif http://edisone2004.persiangig.com/im...layem/NOR1.gif یک گیت NOR می تواند دو یا بیشتر ورودی داشته باشد؛ دایره در شکل (خروجی) به معنای معکوس کردن بکار می رود؛ ترکیب NotOR به NOR منجر می شود،خروجی گیت NAND درست است تا هنگامی که تمام ورودی ها اشتباه باشد. X-OR http://edisone2004.persiangig.com/im...layem/X-OR.gif http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/X-OR1.gif گیت X-OR تنها می تواند دو ورودی داشته باشد؛ خروجی X-OR درست است تا هنگامی که دو ورودی آن متفاوت باشد. (یکی درست و دیگری اشتباه باشد.) X-NOR http://edisone2004.persiangig.com/im...ayem/X-NOR.gif http://edisone2004.persiangig.com/im...yem/X-NOR1.gif گیت X-NOR تنها می تواند دو ورودی داشته باشد؛ دایره در شکل (خروجی) به معنای معکوس کردن بکار می رود؛ ترکیب Not X-OR به X-NOR منجر می شود، خروجی X-NOR درست است تا هنگامی که دو ورودی آن یکی باشد .(هردو درست یا هر دو اشتباه باشد.)