با سلام خدمت همه دوستان و كاربران محترم ، طبق قولي كه از قبل داده بودم آموزش تعميرات پاور را بصورت خلاصه ، علمي و كاربردي خدمت همه عزيزان ارائه ميكنم اميد است كه ان شاالله براي همه دوستان مفيد باشد.
ابتدا قبل از هر چيز نحوه عملكرد پاور از زماني كه برق شهر وارد پاور مشود و تا زماني كه ولتاژهاي مصرفي از پاور خارج ميشود را مختصرا توضيح ميدهم.
برق ورودي وارد فيوز ميشود و از RTC يا همان مقاومت حرارتي عبور ميكند در پل ديود AC به DC تبديل ميشود ولتاژ در خازن ها ذخيره شده و در ترانزيستور هاي قدرت سينك اول تخليه و ولتاژ ورودي به ترانزيستورها توسط يك عدد فت رگوله شده و پس ازعبور از مقاومت فيوزي وارد چك ها ميشود.
چك ها در پاور از دسته چك هاي EMI وكاهنده ومبدل DC ميباشد .
ولتاژ پس از كاهش در بخش چك ها بعد از عبور از 3 ديود وارد بخش بعدي يعني ترانزيستور هاي سينك دوم ، آي سي پاور و خازنهاي 10V 1000uf و 50V 470uf ميشود و سپس بعد از عبور از كويل تقسيم ولتاژ از خازنهاي خروجي كه خازنهاي نويز گير و صافي هستند عبورو توسط سيم هاي خروجي كه هر كدام از سيم ها داراي يك رنگ خاصي هستند و هر كدام ولتاژ مخصوص به خود را حمل ميكنند خارج ميشوند.
ولتاژ كابل هاي خروجي پاور به شرح زير ميباشد.
1- زرد 12v+
2- آبي 12v-
3- قرمز 5V+
4-سفيد 5V-
5- نارنجي 3.3V+
6- بنفش 5V+
7- سبز Standby 3V+ & 5V+
حالا مي پردازيم به نحوه تست و عيب يابي پاور كه بصورت خلاصه و در 30 نكته مهم خدمت دوستان عرض ميكنم.
1- فيوز معمولا بر حسب آمپر شماره گذاري ميشود .فيوز ها بر اثر افزايش جريان قطع ميشوند.(نوسانات)
2- وريستور از مواد شيميايي تشكيل شده است (RTC) و جريان را آناليز ميكند ، وريستور به شكل يك خازن عدسي ميباشد و در مدار پاور به رنگ هاي سبز ، مشكي ، طوسي بكار گرفته ميشود اگر جريان به شدت بالا برود وريستور داغ شده و مانند عدس به دو نيم تقسيم ميشود.
3- ديود ها و يا همان نيمه هادي ها يكسو كننده هستند و جريان AC را به DC تبديل مي كنند در پاور از 4 ديود استفاده ميشودكه آنها دو به دو با هم همجهت هستند و يك موج سينوسي كامل را تشكيل ميدهند.
4- استثنائا مي توان پل ديود را بر روي مدار تست كرد ديود ها از يك سمت راه ميدهند و از سمت ديگر خير. اگر از دو طرف راه دهند و يا سيم (Short ) نشان دهند، آنها را از مدار بيرون كشيده و مجددا آنها را تست كنيد.
5- اگر ديود ها سوخته باشند فيوز قطع ميشود پس دقت شود كه اگر فيوز قطع بود، حتما قبل از گذاشتن فيوز از سلامت ديودها اطمينان حاصل نماييد.
6- خازن هاي الكتروليت ورودي با ظرفيت 330 , 470 ,680 و با ولتاژ ثابت 200V در مدار ورودي قرار دارند ، اين خازنها پس از شارژ شدن جريان خود را در سينك اول تخليه ميكنند.
7- خازنها به دو صورت خراب ميشوند:
الف) باد ميكنند ، مي تركند و شكل ظاهري آنها تغيير ميكند
ب) ظرفيت واقعي خود را از دست ميدهند و شكل ظاهري آنها تغيير نميكند(نشتي)
8- همانطور كه گفتيم سينك اول شامل 2 ترانزيستور هم نام و يك Fet ميباشد، ترانزيستور هاي هم نام وظيفه قدرت دهي وFet سوئيچ كننده ميباشد. پايه هاي ترانزيستور ها Base , Emitter , Collector مي باشد Base از يك سر به Collector و Emitter راه ميدهد و از سمت ديگر خير، Emitter و Collector از هيچ سمت به همديگر راه نميدهند.
9- Fet با پايه هاي gate , source , drin نام گذاري ميشود . Gate پس از تحريك شدن ، پايه source و drin را در يك لحظه به هم اتصال ميدهد. در تست Fet دو پايه از يك سمت به هم راه ميدهندو از سمت ديگر خير. پايه هاي ديگر از هيچ سمتي به هم راه نميدهند.
10- اگر يكي از تراتزيستور هاي سينك اول سوخته باشد استند باي ضعيف و يا صفر است . ولي اگر Fet سوخته باشد استند باي حتما صفر است.
11- اگر استندباي صفر بود، از ابتداي ورودي تا انتهاي ورودي را به دقت چك كنيد.
12- اگر شدت نوسان با سرعت بالايي انجام شود مقاومت فيوزي قطع ميشود.حتي اگر در گذاشتن فيوز اصرار كنيد ولي مشكل حل نشود، باز هم مقاومت فيوزي ميسوزد .اگر با بيزر مقاومت فيوزي را چك كنيد ، اهم خيلي كمي را به شما نشان ميدهد و مقاومت شما سيم است.دورنگ انتهايي نشان دهنده اصلي اين مقاومت است و با دو رنگ طلايي-طلايي و يا نقره اي – نقرهاي قابل تشخيص است.
13- ترانزيستور C945 يك ترانزيستور تقويت كننده است.اگر اين ترانزيستور بسوزد، باز هم فيوز قطع شده، استند باي صفر و در بعضي از مدارها استند باي ضعيف است.
14- چوك هايي كه بعد از قسمت ورودي قرار دارند ، از دسته چوك هاي كاهنده هستند.اين چوك ها مرز بين ورودي و خروجي هستند.پايه هاي اين چوك ها معمولا دو به دو با هم سيم هستند و در صورت خرابي شكل ظاهري آنها تغيير كرده و يا اين پايه ها سيم نيستند.
15- بعد از چوك ها ولتاژ تزريقي به مدار خروجي حدود 50 V است.
16- گاهي اوقات هنگام سوئيچ كردن پاور ، پاور يك لحظه روشن ميشود ، فن يك دور مي زند و قطع ميشود؛ يا اينكه در حين سوئيچ كردن پاوربا صداي فت فت همراه است. در اين صورت يا يكي از ترانزيستور هاي سينك دوم سوخته و يا اينكه مدار ، قلع مردگي دارد.
17- در سينك دوم ترانزيستور ها از نوع PNP هستند و با شماره هاي SBL0612PT , SBL1220PT , SBL3040PT و يا SBL3045PT قابل شناسايي هستند . عدد اول آمپر و عدد دوم ولتاژ مي باشد. در صورتي كه يكي از ترانزيستور ها خراب شده باشد مي توان از يك ترانزيستور با رنج بالاتر استفاده كرد.
18- اگر 12V+ به 24V و يا 3V تبديل شد ، علت آن خرابي IC POWER است.
19- IC ها در مدار پاور به شكل هاي مختلف مشاهده مي شوند در بعضي مدار ها از يك IC استفاده ميشود و در بعضي ديگر از 2 IC استفاده ميشود. در اين صورت IC كه پايه هاي بيشتري دارد وظيفه اجراي دستورات PC مانند ، استندباي ، restart ، نشان دادن ولتاژ ها در ويندوز و... را دارد و IC با پايه هاي كمتر وظيفه تنظيم و تقسيم ولتاژ را به عهده دارد.
20- IC ها معمولا به شكل ظاهري از بين مي روند اگر مقاومت ها يا ترانزيستور هاي اطراف IC ، سوخته باشد ، صد در صد IC هم سوخته است.
21- اگر از سلامت كامل برد پاور خود اطمينان داريد و تمامي قطعات از ورودي تا خروجي را چك كرده ايد ، قلع مردگي را به دقت رفع كرده ايد ولي باز هم پاور روشن نمي شود خرابي در IC است.
22- گاهي اوقات پاور روشن ميشود ، تمامي ولتاژ ها به درستي وجود دارد اما پس از اتصال به PC تصوير نداريم.و ديباگر كد هاي غير واقعي را نشان مي دهند در اين حالت خازنهاي ورودي نشتي دارد.
23- اگر پس از رفع عيب در نكته 22 هنوز ايراد به جاي خود باقيست خازن 10V,1000uf وخازن 50V,470uf كه معمولا در كنار سينك دوم قرار گرفته است را تعويض كنيد.
24- معمولا قبل از تعمير هر پاور ، به دقت شكل آن را نگاه كنيد و قبل از اتصال كابل برق از سلامت فيوز و حداقل پل ديود اطمينان حاصل كنيد. سعي كنيد ايرادها را اعم از باد كردن خازنها ، سياه شدگي و سوختگي در مدار ، تيره شده رنگ ترانزيستور ها در سينك اول يا دوم و ديگر ايرادهاي ظاهري را شناسايي كنيد.
25- براي تست ترانزيستور ها در سينك اول و دوم ، آنها را توسط هويه و قلع كش از مدار خارج كرده و سپس آنرا تست كنيد . دقت كنيد در پاور به هيچ عنوان از heater و يا hotcon استفاده نكنيد.
26- زرد شدگي ، تيرگي ، اتصالات حاصل از خرابكاري هاي تعمير كاران ناشي و .... را حتما مد نظر شما باشد.
27- خازنهاي ورودي اگر short شوند به سرعت داغ شده و مي تركند و مانند يك چاشني الكتريكي عمل ميكنند، پس در هنگام روشن بودن پاور دقت كنيد اين خازنها داغ نشوند.
28- خازنهاي انتهايي مدار خازنهاي صافي هستند.وظيفه آنها تحويل ولتاژ به كابل خروجي به صورت كاملا صاف و بدون noise مي باشد.
29- از تعمير پاور هاي با كيفيت پائين مخصوصا پاور Mercury ، خودداري كنيد.
30- تريستور در مدار معمولا در سينك اول قرار ميگيرد.وظيفه آن سوئيچ كردن ميباشد. دقيقا شبيه ترانزيستور تست ميشود ، ولي شبيه fet عمل ميكند C5027 يكي از انواع تريستور است. پايه هاي آن gate ، آند و كاتد نام دارد.
خوب دوستان اميدوارم كه اين نكات كليدي و مختصر براي همه شما عزيزان مفيد باشد، از همه دوستاني كه از اين مطالب استفاده ميكنند التماس دعا دارم.
استفاده و كپي برداري از مطالب فوق با ذكر منبع ( مجمع متخصصين الكترونيك،كامپيوتروخودرو ايران ، كيانست) و نويسنده بنده حقير (ميثم عاليشاهي از كلينيك خانه سخت افزار نكا) بلا مانع ميباشد.
