پل جنوبی (Southbridge) چیست؟

چیپ ست Southbridge که در سیستم های اینتل به عنوان I/O Controller Hub (ICH) یا Platform Controller Hub (PCH) نیز شناخته می شود، (در سیستم های AMD، VIA، SiS و سایرین به همان پل جنوبی مشهور است) چیپ ستی است که وظیفه اجرا و ایجاد ارتباط بین امکانات کندتر مادربرد را در معماری رایانه بین پل های شمالی و جنوبی بر عهده دارد. این چیپ ست می تواند در مواردی مهم تر از چیپ ست اصلی یا پل شمالی باشد و امکان اتصال مستقیم به پردازنده را ندارد و در عوض چیپ ست پل شمالی رابط بین این چیپ ست با پردازنده است.
در میان کنترل کننده های ورودی خروجی I/O چیپ پل شمالی می تواند اطلاعات را به طور مستقیم به پردازنده ارسال کند.
از آنجایی که این چیپ ست با واسطه به پردازنده متصل می شود وظیفه انتقال اطلاعات را میان دستگاه های کندتر به عنوان نوعی ریزپردازنده بر عهده دارد. یک چیپ ست پل جنوبی خاص می تواند با چندین نوع چیپ ست اصلی متصل شود و کار کند، اما این دو چیپ ست از لحاظ طراحی باید به گونه ای باشند که برای کارکرد همزمان مشکلی نداشته باشند. همچنین هیچ رابطه منطقی بین کارکرد یک مدل چیپ ست پل جنوبی با انواع خاصی از چیپ ست های اصلی وجود ندارد.
نام پل جنوبی از شمای معماری این چیپ ست در معماری آن زمان معرفی شکاف PCI و نحوه قرارگرفتن چیپ ست نسبت به آن (که چیپ ست اصلی یا پل شمالی در بالای آن و چیپ ست فرعی یا پل جنوبی در پایین آن قرار داشت) در سال ۱۹۹۱ برای این چیپ ست در نظر گرفته شد.
اما این چیپ ست مسوول کنترل کدام بخش های رایانه شماست؟
▪ گذرگاه PCI: بسیاری از قطعاتی که به صورت داخلی (Internal) به مادربرد دستگاه متصل می شوند از طریق این گذرگاه روی آن نصب می شوند. نسخه های متفاوتی از این گذرگاه تا به حال معرفی و به تدریج بر توانایی های انتقالی آن افزوده شده است.
▪ گذرگاه ISA یا LPC Bridge: این گذرگاه مسوولیت کنترل ارتباط وسایل جانبی از قبیل صفحه کلید، ماوس، درگاه موازی (parallel port)، درگاه سریال (serial port)، کنترل کننده فلاپی درایو و... را دارد.
▪ گذرگاه SPI: که کنترل و انتقال اطلاعات برخی نرم افزارهای داخل BIOS را بر عهده دارد.
گذرگاه SM: این گذرگاه برای ایجاد ارتباط میان برخی از قطعات روی مادربرد مانند سنسورهای حرارتی یا فن های خنک کننده در نظر گرفته شده است.
▪ کنترل کننده دسترسی مستقیم به حافظه (DMA Controller): این کنترل کننده به ISA یا LPC اجازه می دهد تا به طور مستقیم بدون نیاز به کمک پردازنده به حافظه دسترسی داشته باشند.
▪ کنترل کننده وقفه (Interrupt controller): این کنترل کننده در مکانیسم پردازشی، کنترل ایجاد وقفه جهت انجام عملیات های مختلف را بر عهده دارد.
▪ کنترل کننده IDE (IDE "SATA or PATA” controller): اجازه اتصال مستقیم درایو های ذخیره سازی را فراهم می کند.
▪ Real time clock: این ساعت، ساعت کنترل کننده سیکل های انجام وظیفه قطعات مختلف و پردازش های سیستم است.
▪ کنترل کننده توان مصرفی (Power Management): این کنترل کننده به کنترل سیستم برای حالت بیکاری موقت (Sleep) یا خاموش شدن (ShutDown) را برای کاهش توان مصرفی برعهده دارد.
این موارد از جمله وظایف اصلی چیپ ست های پل جنوبی در مادربرد بود که البته با توجه به مدل و نوع این چیپ ست ها ممکن است امکانات و وظایف آن ها اضافه یا کم شود.