مراحل کلی و اصولی تعمیر تلویزیون های رنگی

تغذیه

عیب یابی قسمت تغذیه

به ترتيب زير عيب يابي را انجام مي دهيم
از سيم برق شروع كرده و سپس كليد پاور و..... فيوز ورودي Ac را تست مي كنيم .
حال در صورت قطع فيوز به Ptc و يكسوساز پل ( احتمال شورت و يا نشت هر كدام از ديودها ) و خازن صافي ( ازنظرشورت و نشتي ) بررسي شود خازن هاي نانويي موازي ديودهاي پل را ( كه ضربه پيك را كمي كنند . ) فراموش نكنيم گاهي جرقه زده و شورت يا نشتي پيدا مي كنند.
حال اگرهيچكدام از موارد فوق باعث پريدن فيوز نشده بودند بايد به مدار سويچينگ بادقتبيشتري توجه كنيم كه Ic سويچ يا عنصر سويچ كننده پالس ( ترانزيستور ويا Str و ... ) خراب وبه هرحال سوخته باشد . ونيز چون بعضي از قطعات مانند مقاومت و ديود و ياخازنهاي مدار در نوسانسازي و ايجاد پالس و اصلاح شكل موج موثرند را بايد از نظر دور نداشت ممكن است موجب كشيدن بار اضافي از مدار باشند ( مثلاْ مي توانند بجاي ايجاد پالس لازم ولتاژ Dc ثابتي به ورودي سوچينگ اعمال كنند و در نتيجه جريان زيادي از مدار كشيده شده و فيوز را قطع كند .
گاهي ممكن است شورت در خروجي پاورسوپلاي نيز موجب پريدن فيوز شود البته در مدارات پيشرفته به دليل كنترلهاي زياد جريان ولتاژ احتمال اين خرابي كمتر ديده شده است
پس هيچ وقت فوراْ و بدون اطمينان از مدار فيوز را عوض نكنيد!
خازنهاي الكتروليتي را حتماْ با خازن سنج تست نموده و توجه زيادي نيز به خازنهاي پلي استر و غیره ......... نموده كه گاهي پايه هايشان قطع وصل میشه و بايد تعويض شوند.

مراحل عيب يابي تغذيه سويچ مد در صورت قطع فيوز به شرح زير است .
در آغاز عيب يابي به سوختن فيوز توجه شود . آيا فيوز كاملاْ سياه شده و يا فقط قطع شده است . چون شدت عبور جريان غير مجاز از فيوز وضعيت خرابي مدار را بيان مي كند .
1 - به شكل ظاهري PTC از نظر تغييرات احتمالي توجه نمائيد كوچكترين نقطه سوختگي را ناديده نگيريد.
2 - خازن صافي رابا يك مقاومت 100 الي 500 اهمي وات بالا تخليه نموده سپس اهم چك نمائيد.
3 - اگر در تست خازن چيز غير عادي مشاهده نشود .احتمال خراب بودن PTC و ديود پل و خازنهاي ضربه گير پيك زياد است .
الف- PTC را از مدار خارج نموده آنرا دركنار گوشمان بشدت تكان مي دهيم در صورتيكه صداي غير عادي شنيده شد صد در صد PTC خراب است .
ب - ممكن است يكي از ديودهاي پل شورت شده باشد .
ج- يكي از چهار خازن ضربه گير پيك نشت و يا شورت شده باشد .
كه در اين صورت خازن را به شرح زير تست مي كنيم .
ابتدا يك سر خازن را كاملاْ از مدار خارج نمائيد .
تست خازن عدسي ويا پلاستيكي : مولتي متر آنالوگ را در روي رنج Rx10k قرارداده و ازنظر اهمي آنرا تست كنيد اصلاْ به هيچ وجهي نبايد نشتي داشته باشد . ( توجه كنيد حداقل يك پايه خازن آزاد بوده و دست با دو ترمينال مولتي متر نبايد تماس داشته باشد .
و اگر در تست خازن صافي شورت و يا نشتي مشاهده شود بشرح زير عمل مي كنيم .
1 - تست ديودهاي پل يا پل ديود
2 - ترانزيستور و يا STR و يا ... در خروجي رگولاتور را تست نمائيد.گاهي خرابي ترانزيستوردرايور نيز موجب افزايش باياس پايه بيس خروجي شده و ضمن خراب كردن ترانزيستور خروجي باعث سوختن فيوز نيز مي شود.
توجه : در صورت صدمه ديدن خروجي رگولاتور حتماْ مقاومتهاي كنترل جريان ) پاي اميتر ويا سورس ويا ... ) رابا اهم متر ديجيتالي ( يا اهم متر دقيق در رنج Rx1 ( تست كنيد .
3 - خود خازن صافي شورت و نشت دارد .
4 - گاهي در ثانويه تغذيه نيز شورت ديود يكسو ساز ولتاژ اصلي) تغذيه كننده هريزنتال( و شورت خازن صافي آن موجب سوختن فيوز و خراب شدن ترانزيستور خروجي رگولاتور مي شود.

مي دانيم که رگولاتورهاي سوئيچ مد از دو بخش اوليه كه شامل مدارات يكسوساز و راه انداز و نوسا نساز و نمونه بردارهاي Ac وdc و بخش خروجي و اوليه ترانس چا پر مي باشند و به مجموعه اين طبقات بخش Hot يا گرم گويند كه به معناي قسمت غير ايذوله ويا
بخشي كه خطر برق گرفتگي دارد مي باشد . و بخاطرهمين بخش گويند در تعميرات جهت جلوگيري از خطر برق گرفتگي بهتر است از ترانس ايذوله استفاده شود .

بخش ثانويه : باايجاد پالس در اوليه ترانس چاپر در ثانويه مي توان ولتاژهاي تغذ يه متعد د متناسب با دور وقطر سيم، ايجاد نمود .
اين ولتاژها براي تغذيه نقاط مختلف كار برد دارد . مثلاً درتغذ يه تيونرif و Ic هاي پردازشگر تصوير وميكروكنتولر و ورتيكال، هريزنتال ، صوت ، خروجي Rgb ولامپ تصوير از ولتاژ كار مناسب همان طبقه استفاده مي شود .

مي دانيم ولتاژ باياس هركدام از اين طبقات باهم اختلاف دارند . مثلاً خروجي هريزنتال در محدوده 100 الي 150 ولت و لامپ تصوير براي هركدام از پايه ها ولتاژ متناسب خود را مي خواهد . در بخش تقويت كننده هاي آنالوگ در محدوده 8 الي 12 ولت و بخش ديجيتال در مدلهاي قديمي 5 ولت و در مدلهاي جديد گاهي ازولتاژهاي 7/2و يا 3/3 استفاده مي شود .
مشخصاً قطع هر كدام ازاين ولتاژها باعث اشكال در طبقه اي كه تغذيه مي كنند مي شود . بنا براين بايستي به چگونگي عيب ايجاد شده
توجه نمود .
براي اين منظور بعداز رفع اشكال در اوليه تغذيه، خروجي هاي نقاط مختلف ثانويه را چك مي كنيم هركدام از اين ولتاژ ها را مطابق نقشه ارائه شده كنترل مي نمائيم .
گاهي مشاهده مي شود براي تثبيت بيشتر ولتاژ از رگولاتورهاي معمولي ( خطي ) نيز استفاده شده است به زنرهاي تثبيت كننده توجه نموده ، مي دانيم در رگولاتورها از باياس معكوس زنرها استفاده مي شود بنابر اين به ولتاژ نامي اين گونه زنرها توجه بيشتري مبذول شود اتفاقاً ولتاژ نامي زنر هارا روي آن مي نويسند بنابراين دوسر اين زنرها را ولتاژگيري مي كنيم بايستي به اندازه ولتاژ نامي شان افت ولتاژ داشته باشيم .
وگاهي از انواع Ic هاي رگولاتور استفاده مي شود مثلاً Ican7805 كه خروجي آن 5 ولت و Ic An7808 كه خروجي آن برابر 8 ولت مباشد . مي توان در اين گونه موارد هم خروجي وهم ورودي اين Ic هارا ولتاژ گيري نمود . كه خود در عيب يابي تغذيه به ما كمك مي كند . لابد نياز به توضيح ندارد كه ورودي اينگونه Ic ها بايستي چند ين ولت از خروجي شان بيشتر باشد تا بتوانند ولتاژ تثبيت شده نامي خودشان در خروجي داشته باشند .
در ثانويه بعضي از مدارات تغذ يه از رگولاتورهاي Ic Lm317 استفاده مي شود اينic ها پايه زمين ندارند وبوسيله يك مقاومت از خروجي به ورودي مي توان آنها را فعال نمود روي اين مقاومت معمولا25/1 افت ولتاژ داريم يعني همواره خروجي 25/1 ولتاز ورودي بيشتر است .
در مدارات از اين رگولاتورها بيشتر به منظور فرمان روشن ويا خاموش نمودن دستگاه ويا به عنوان يك رگولاتورهاي قابل تنظيم ازآن ها استفاده مي شود .
از عنصر ديگري بنام فتو كوپلر(اپتو كپلر) نيز به منظوركنترل جريان و يا فرمان استند باي ويا روشن نمودن دستگاه استفاده مي -شود . كه معمولاً ساختمان داخلي ساده اي مركب از يك گيرنده وفرستنده نوري و عايق از هم دارند .
به مدار فرمان استند باي و يا فرمان روشن نيز توجه نموده نقشه را بررسي كنيم وتا معلوم شود كه اين فرامين از كدام پايه Ic ميكرو صادر مي شود . به خازنهاي صافي توجه شود از نظر ظاهري باد كرده ويا نتركيده باشند و الزاماً گاهي مجبور به خارج نمودن خازن از مدار ميشويم تا آنرا از نظر ميزان ظرفيت كنترل نمائيم . مي دانيم الكتروليت داخلي اينگونه خازنها به مرور زمان خشك شده و تغير ظر فيت مي دهند پس در تلويزيونهاي قديمي كنترل ظرفيت آنها لازم است ويا در مواقعي كه ازاين خازنها به عنوان كوپلاژ استفاده مي شود و داغ شده زوتر خراب مي شوند در اين گونه موارد بهتر است به درجه كار خازن نيز توجه شود و از خازنهاي مناسب مدار استفاده شود .
نكته مهمتر در مورد خازن هاي الكتروليتي ( شيميايي ) اين است كه گاهي مي تركند والكتروليت داخلشان كه مايع و هادي مي باشد روي شاسي را مي پوشانند و بايستي شاسي را خوب با مواد پاك كننده وحلال ( مثلا ً تينر خشك ) شسته و پاك نمود در اين موارد لازم به ذكر است تا كاملا ًشاسي را تميز نكرده ايم تلويزيون را روشن نكنيم .
نكته بعدي اين است كه درتغذ يه هاي سوئيچ مد از ديودهاي فركانسي استفاده مي شود كه از نظر تست همانند ديودهاي معمولي تست مي شوند ولي براي يكسوسازي فركانس بالا كاربرد دارند در صورتيكه از ديودهاي معمولي استفاده شود بعلت ظرفيت خازني زياد مابين نيمه هاديها زود داغ مي شوند و سريعاً مي سوزند

هريزنتال

خرابي هاي طبقه هريزنتال را مي توان در عيوب زير خلاصه نمود .

1 - قطع نور
2 - فيوز زدن
3 - مات شدن تصوير ( صوت داريم(
4 - خطوط بلنك روي تصوير ويا روي راستر ( صوت داريم(
5 - خط نور عمودي
6 - نويزدارشدن تصوير
7 - عرض تصوير در سمت راست كم است .
بررسي عيوب

1 – قطع نور : در اين حالت به چهار نكته بايدتوجه شود .

الف : در صوت خاموش بودن فيلامان لامپ تصوير مسير فيلامان را كه اكثراً از ترانس Hv تغذيه مي شود بايد جستجو نمود معمولآً مقاومت هاي كم اهم از چند صدم تا حد اكثر ده اهم در مسير فيلامان جهت كنترل جريان فيلامان قرار دارد گاهي از دوعدد مقاومت استفاده مي شود .
در روي شاسي و روي سوكت لامپ تصوير هر دو مورد توجه شود .

ب : اين مرحله فقط براي متوجه شدن سرويسكار مي باشد و ربطي به طبقه هريزنتال ندارد .

در صورت خرابي مسير برايتنس و يا بالا رفتن ولتاژ كاتد به هر دليلي صفحه نمايش تاريك مي شود .

ج : قطع ولتاژ تغذيه كلكتور ترانزيستور خروجي هريزنتال

در اين حالت ولتاژ تغذيه كلكتور كه حدود 100 الي 150 ولت مي باشد ( بايد مقدار قرائت شده با نقشه مقايسه شود .) رويروي ترانس Hv اندازه گيري شود درصورت سالم بودن سيم پيچ اوليه ترانس Hv (كه اين سيم پيچ بهتر است با اهم متر چك شود) به كلكتور ترانزيستور خروجي Hv برسد .
درمسيراين ولتاژ گاهي مقاومت هاي پر وات جهت كم كردن جريان كلكتور و يا مقاومت هاي كم اهم تري در مسير جريان اميتر ترانزيستور قرار دارد كه حتماً بايستي مورد توجه باشد .
گاهي به ندرت قطع شدن ترانزيستور نيز موجب قطع مسير پالس هريزنتال مي شود كه با تست اهمي مشخص مي شود . ( چون اكثر موارد اين ترانزيستور يا شورت است ويا نشت دارد .)

د : قطع پالس بيس ترانزيستور خروجي هريزنتالنيز يكي ديگر ازموارد عيب در هنگام قطع نور است . عواملي كه باعث ايجاد اين اشكال مي گردد بشرح ذيل است .
1 - خرابي ترانزيستور درايور هريزنتال
2 – قطع ولتاژ تغذيه كلكتور درايور هريزنتال
3 – قطع پالس هريزنتال و مسير كوپلاژ آن كه اكثراً ترانسفرمري است و كمتر خراب مي شود .

شرحي بر رفع اشكال موارد فوق الذكر :

1 – ترانزيستور را اهم چك نموده ويا از طريق ولتاژ گيري وضعيت آن را بررسي مي كنيم .
شرح مختصري بر ولتاژ گيري اين ترانزيستور :
ديود بيس اميتر بايد حدود V0.4 الي V0.7باياس شود در صورت قطع اين ولتاژ ترانزيستور باياس درستي نداشته و عملاً ترانزيستور به قطع مي رود . و نيز افزايش بيش از 0.7 ولت ترانزيستور را به اشباع مي برد كوپلاژ بدرستي انجام نمي گيرد . داشتن ولتاژ بيشاز0.8v
نيز به معني قطع ديود بيس اميتر اين ترانزيستور است درحوالي 1v به طور قطع بيس اميتر ترانزيستور قطع شده است مگر اينكه ترانزيستور دارلينگتون باشد . البته در اين قسمت تاكنون اينجانب در طبقه درايور هريزنتال ترانزيستور دارليگتون مشاهده نكرده ام .
2 - بررسي قطع ولتاژ تغذيه درايور
كللكتور ترانزيستور درايور بايد از طريق ولتاژ مثبت باياس Dc شود اين ولتاژ بستگي به طراحي واز 12v الي 100v در طراحي هاي مختلف متفاوت است اما آن چه كه مسلم است اين ترانزيستور بايد نسبت به شاسي و حتي نسبت به اميتر نيز مثبت باشد لذا در صورت موجود نبودن اين ولتاژ مسير باياس آنرا كنترل ميكنيم در اكثر موارد اين ولتاژ از طريق مقاومت تقسيم كننده اي از تغذيه ويا مسيرديگري تهيه مي شود

فیوز زدن

در هنگام فیوز زدن ابتدا به سوالات زیر پاسخ دهید .

1 – آیا ولتاژ تغذیه افزایش یافته است ؟
2 - آیا ولتاژ تغذیه از طریق هریزنتال شاسی شده است ؟
3 – آیا ولتاژ تغذیه از طریق سوکت لامپ تصویر شاسی شده است ؟

جهت کنترل و پاسخ به سوال اول باید تغذیه طبقه هریزنتال را قطع کنید .

راههای قطع تغذیه هریزنتال :

1 - در بعضی از تلویزیونها می توان با خارج نمودن سوکت یوک مسیر تغذیه هریزنتال را قطع نمود .
مانند تلویزیونهای گروندیک ( پارس مدل اکو 2 )
و در بعضی از تلویزیونها با خارج نمودن یک سر مقاومت تغذیه کننده هریزنتال اینکار عملی است . مانند بعضی از مدلهای وستل

و در نهایت تغذیه هریزنتال را قبل از رسیدن به ترانس Hv قطع نمائید .

بعداز قطع تغذیه هریزنتال تلویزیون را به برق میزنیم در صورتیکه فیوز زدن ادامه داشته باشد اشکال در طبقه تغذیه است . و برای عیب یابی از روشهای عیب یابی تغذیه استفاده می کنیم .

واگر فیوز زدن قطع شود احتمال عیب در هریزنتال و یا سوکت لامپ تصویر است .
جهت تفکیک عیب، به خازن صافی ولتاژ تغذیه ترانزیستور های خروجی Rgb که معمولاً از 2/2 میکرو الی 10 میکرو فاراد و 160 ولت می باشد توجه نمائید ممکن است شورت ویا نشتی داشته باشد و یا در تلویزیونهای جدید تر پایه تغذیه Ic خروجی Rgb شورت شده باشد . که با تعویض خازن صافی و یا Ic اتصال کوتاه مدار حل می شود .

واگر اشکال در سوکت وپایه تغذیه Ic خروجی Rgb نبود پس اشکال در طبقه هریزنتال است .

چند عامل می تواند در هریزنتال این مشکل را فراهم کند .

1 – خرابی ترانزیستور خروجی هریزنتال
2 – خرابی ترانس Hv
3 – گاهی شورت در تغذیه ورتیکال
4 – تغییر پهنای پالس هریزنتال
5 – خرابی ترانزیستور درایور هریزنتال و یا تغذیه آن مثلا ً کاهش ظرفیت خازن صافی تغذیه درایور هریزنتال .

عیوب فوق را می توان به سادگی تحقیق کرده وتلویزیون را تعمیر نمود

مات شدن تصویر

مواردی که موجب مات شدن تصویر است به شرح زیر می باشد .

الف - تنظیم نبودن پتانسیومترهای فوکاس و اسکرین و یا خراب شدن آنها و یا قطع شدن مسیر بایاس پایه های فوکاس و اسکرین لامپ تصویر و یا خراب شدن سوکت لامپ تصویر و به ندرت پریدن پایه فوکاس لامپ تصویر از داخل .
ب - ضعیف شدن لامپ تصویر و یا کم شدن ولتاژ های بایاس فیلامان و یا کاهش ولتاژ کاتد

***

چگونه رفع عیب کنیم ؟

ابتدا پتانسیومترهای فوکاس و اسکرین را تنظیم می کنیم ( در صورت سالم بودن آنها ) اگر تلویزیون درست نشد .
به مسیر بایاس پایه فوکاس توجه می کنیم که زنگ زدگی ویا کربنیزه شدن سوکت لامپ نداشته باشیم اگرچه مقدار ولتاژ فوکاس ممکن است بالای سه هزار ولت هم باشد اما جریان آن به حدی کم است که حتی با مقاومت های چندین مگا اهم , هم افت ولتاژ شدیدی پیدا می کند . و زنگ زدگی ویا کربنیزه شدن توسط گرد و خاک و ریزش آب و یا ......... باعث ایجاد چنین مقاومتی خواهد شد .
گاهی به ندرت پایه فوکاس از داخل قطع می شود در این گونه مواقع باید اقدام به تعویض لامپ تصویر نمود .
ولتاژ بایاس فیلامان در صورت سالم بودن مسیر تغذیه فیلامان ولتاژ آن خود بخود کاهش نمی یابد . اما گاهی در مسیر بایاس فیلامان مقاومتهای کم اهمی جهت کنترل جریان فیلامان قرار می دهند که
می تواند نیم سوز شده و از چند دهم اهم به چند اهم تبدیل شده و ولتاژ مناسب به فیلامان نرسد .
پس با آگاهی از مقدار این مقاومت اقدام به تعویض آن می کنیم . میزان ولتاژ مناسب فیلامان که از طریق Hv بایاس می شود 25vpp می باشد .

ضعیف شدن لامپ تصویر : یکی دیگرا ز عیوب متداول تلویزیون است که گاهی با شوک الکتریکی ( اصطلاحاً شارژ ) ؛ لامپ تصویر برای مدتی قابل استفاده خواهد شد

عيب يابي طبقه افقي يا هريزنتال

خطوط بلنك روي تصوير ويا روي راستر ( صوت داريم)

در آغاز با توجه به اشکالات تغذیه ای این طبقات که از طبقه هریزنتال تامین می شود عیب یابی طبقه سوکت لامپ تصویر و بایاس لامپ تصویر و خروجی RGB به عنوان بخشی از هریزنتال بیان می شود .


الف : خطوط بلنک رو ی تصویر قابل روئیت می باشد .

می دانیم هرگاه ولتاژ کاتد بالا رود صفحه نمایش تاریک و هرگاه ولتاژ کاتد کم شود صفحه نمایش روشن می شود . ونیز عکس مسئله فوق برای گرید لامپ تصویر متصور است .
حال اگر عیب فوق در بایاس لامپ تصویر ظاهر شود قاعدتاً باید ولتاژ کاتد خیلی کم شده باشد تا خطوط بلنک قابل رویت شود .
نتیجه : پس ولتاژ تغذیه کاتدها که از هریزنتال تامین می شود باید اندازه گیری شود . و می دانیم این تغذیه از یکی از پایه های ترانس Hv بوسیله تامین می شود پس مقاومت فیوزی و دیود یکسوساز و خازن صافی این بخش تست شود .
و نیز می دانیم که افزایش ولتاژ اسکرین نیز همین اشکال را در تلویزیون ایجاد می کند پس الزاماً باید ولتاژ اسکرین تنظیم شود . گاهی قطع بدنه پتانسیومترهای فوکاس و اسکرین این اشکال را به همین سبب که ولتاژ اسکرین افزایش یافته است به وجود می آورد که خطوط بلنک قابل رویت می شود .
و نیز می تواندخرابی IC تقویت کننده خروجی سیگنالهای RGB این مشکل را بوجود بیاورد .
گاهی اتصال کوتاه شدن فیلامان لامپ تصویر با کاتد این اشکال را بوجود می آورد .
رفع عیب در این حالت :
حتماً باید تغذیه جداگانه برای فیلامان به صورتی تهیه شود که از بدنه تلویزیون عایق باشد کار بسیار ساده می باشد کافی است چند دور سیم حول هسته ترانس Hv به صورتی پیچیده شود تا -25vpp حاصل شده و پایه های فیلامان را از این طریق تغذیه کنیم .
ودر نهایت گاهی در تلویزیونهای جدید به ندرت خرابی در AGC سبب چنین اشکالی می گردد .


ب : خطوط بلنک روی راستر ( تصویر نداریم ) ولی صوت داریم ، قطع ولتاژ تغذیه IC خروجی RGB یعنی ولتاژ حدود 200 ولت در 21 اینچ و یا خراب شدن IC و یا سوختن ترانزیستورهای خروجی RGB نیز می تواند این اشکال را ایجاد نماید

عیب یابی هریزنتال 5

وقتی که خط نورعمودی قابل رویت می شود .

در صورتیکه خط نور عمودی ظاهر شود یعنی پالسهای افقی جهت اسکن نمودن صفحه نمایش به یوک افقی نمی رسد .
بنابراین، مسیر این پالسها که معمولاً از طریق یک خازن کوپلاژ و یا یک سلف ( سیم پیچ ) و یا به صورت مستقیم از کلکتور ترانزیستور خروجی هریزنتال به یوک افقی و یا از یکی از پایه های ترانس Hv به یوک افقی کوپل می شود را کنترل می کنیم .
پس تنها نقاط قابل کنترل به خود یوک افقی و پایه های آن و نیز اجزا ء و عناصر مسیر کوپلاژ را کنترل می کنیم .

کم شدن عرض تصویر در سمت راست :
قبل از عیب یابی به تنظیمات یوک و آهنرباهای تمرکز دهنده و در منوی سرویس به هریزنتال سنتر توجه نمائید .
در صورتیکه ترانزیستور خروجی هریزنتال نشتی جزئی داشته باشد و یا ترانزیستور خروجی نامناسب کار کذاشته شده باشد ممکن است عرض تصویر از سمت راست کم شود .
کم شدن عرض تصویر در سمت چپ نیز به دیودهای دمپر که گاهی در بعضی از شاسي ها ديده مي شود بستگی دارد

ورتیکال

جهت رسیدن به عیب رعایت ترتیب اجرای عیب یابی ضروری است .
عیوب این طبقه عبارتند از :
توجه! در صورت خرابی این طبقه صوت داریم !
1 – خط نور افقی
2 – ارتفاع تصویر کم است .
3 – تصویر از بالا ویا پائین جمع شده است .
4 – تصویر به طرف بالا و یا پائین پرش دارد .
5 – خطوط بلنک بالای تصویر دیده می شود .
6 – نور به صورت هاله ای در حوالی وسط رؤیت می شود .
7 – یک خط افقی روی تصویر قابل رؤیت است .
عیب یابی :
الف : رفع عیب خط نور

1 – ابتدا تغذیه Ic ورتیکال را کنترل می کنیم .

می دانیم ولتاژ طبقه ورتیکال در اکثر قریب به اتفاق تلویزیونها از طبقه هریزنتال تامین می شود بنا براین ابتدا مقاومت فیوزی ورتیکال را با اهمتر اهم چک نموده الزاماً این مقاومت کوچکتر از 10 اهم است واکثراً در محدوده یکی دو اهم است بنا براین این مقاومترا در صورتیکه بیش از مقدار مورد نظر بود با یک مقاومت مناسب تعویض می کنیم .
2 - دیود و خازن صافی تغذیه ورتیکال را کنترل نمائید . دیود از نوع فرکانسی می باشد با ولتاژ اینورت ( معکوس ) نزدیک 100v خازن صافی در محدوده 220 میکروفاراد تا 1000میکرو فاراد البته هرچه ظرفیت بیشتر باشد دراینجا چون نقش صافی را دارد اشکالی ندارد .
3 – در صورتیکه مقاومت ویا دیود خراب بودند قبل از اینکه تلویزیون را جهت تست به برق بزنیم مسیر تغذیه Ic ورتیکال را با اهمتر اهم چک کنید چون اگردر این مسیر شورتی موجود باشد مجدداً این قطعات می سوزند .
4 – قبل از تعویض Ic مقاومت های فیوزی دیگری ممکن است در مدار باشد آنها را اهم چک کنید گاهی مقاومت کمتر ازیک اهم وگاهی بیشتر در مسیر خروجی به منظور فیدبک گرفتن استفاده می شود به آنها توجه نمائید .
5 – به خازنهای کوپلاژ که معمولاً بالای 470 میکرو می باشند نیز توجه نمائید آنها را بهتراست با خازن سنج تست کنید ویا بایک خازن نو تعویض نمائید .
6 – در تلویزیونهای جدید در داخل Ic ورتیکال مداری وجود دارد به نام فلای بک ژنراتور نقش این مدار افزایش ولتاژ تغذیه در زمان بلنک عمودی به منظور مثبت نمودن کاتد ویا منفی نمودن گرید برای بهتر حذف نمودن بلنک عمودی کاربرد دارد واین مدار اکثراً دارای یک دیود و یک خازن 100میکرو فاارادی می باشد قبل از تعویض Ic ورتیکال
همیشه آنهارا چک نمائید دراکثر مواقع ظرفیت این خازن کم شده Ic ورتیکال می پرد مانند تلویزیون رمیس ویاcp330

7 – سیم پیچ ورتیکال خیلی کم قطع می شود ولی آن را فراموش نکنید .

8 – بعداز تمام این کارها در نهایت Ic ورتیکال را عوض کنید .

9 – البته در صورتیکه اسیلسکوپ در اختیار دارید نیز می توانید پالس خروجی Ic پردازش گر تصویر و یا به اصطلاح جنگل را کنترل نمائید


ب : ارتفاع تصویر کم است :
1 - ابتدا خازن های الکترولیتی مدار را کنترل کنید ( با خازن سنج می توان آنها را تست نمود ) چون با کم شدن ظرفیت خازنهای
بای پس بهره تقویت پائین می آید و ارتفاع تصویر کم می شود . و حتی گاهی دیده شده که مقاومتهای کم اهم مدار خصوصاً اگر از جنس متال اکسید باشند افزایش اهم پیدا می کنند و موجب کم شدن ارتفاع تصویر می شوند .

2 – در صورتیکه با تعویض خازنها مشکل رفع نشود . با پتانسیومتر Hight یا در منو سرویس می توان دامنه آن را تنظیم نمود. دراین صورت مشکل به راحتی حل می شود .

3 – در صورتیکه نتوانیم وارد منوسرویس شویم ویا پتانسیومتر Hight نداشته باشیم می توان مسیر فیدبک Hight در مدار را پیدا نموده و از اصلاح این مسیر بهره جست . مثلاً در اغلب مدارات یک مقاومت کم اهم در مسیر شاسی قرار دارد که اکثراً از دو اهم کمتر است و با ملاحظه سر غیر شاسی مقاومت متوجه می شوید که از آن مسیر فید بک به ورودی گرفته شده است .
می توان این مقاومت را کم ویا زیاد کرد و ارتفاع تصویر را توسط آن تنظیم نمود . دراین مرحله ابتد یک مقاومت کم اهم مثلاً ده اهم را با آن موازی می کنیم و نتیجه را بررسی و سپس با تحلیل وضع موجود مقاومت مناسب را انتخاب می کنیم .

ج : تصویر از بالا و پائین جمع شده است .
این اشکال می تواند با اشکال کمی ارتفاع متفاوت باشد گاهی فشردگی در بالای تصویر و گاهی فشردگی در پائین تصویر و به اصطلاح اشکال لینیریتی ( تخم مرغی ) پیش می آید که بازهم از خرابی خازنهای الکترولیتی ونیز افزایش اهم مقاومتهای فیوزی می توانند این اشکال را به وجود بیاورند .

د : پرش تصویر :
اگر تصویر به بالا غلت بخورد یعنی فرکانس عمودی کم شده و اگر تصویر به پائین پرش داشته باشد یعنی فرکانس عمودی افزایش یافته است . ( در سیستم CCIR - B فرکانس عمودی 50HZ می باشد )
و می دانیم پالسهای سنکرون عمودی از فرستنده ارسال واز طریق مدارسینک سپریتور جدا و همراه با پالسهای سنکرون افقی خارج می شود و توسط مدار انتگراتور پالسهای سنکرون عمودی از پالسهای سنکرون افقی جدا می شود و وفرکانس عمودی اسیلاتور عمودی را اصلاح می کند .
حال در این مسیر می تواند خرابی از انتگراتور و یا اسیلاتور باشد . البته در تلویزیونهای جدیدتر چون پالس عمودی و افقی از پالس کلاک پردازشگر تصویر تهیه می شود این اشکالات کمتر دیده می شود .

ه : نور به صورت هاله ای قابل روئیت است :
در تلویزیونهای صنام گاهی این اشکال دیده شده که با تعویض IC ورتیکال رفع شده است .

و : خط افقی روی تصویر :
گاهی نیمی از تصویر جمع شده وبه صورت خط پر نور تری روی تصویر دیده شده و نیز گاهی خط پی نور در وسط قابل رویت است که عمده این اشکالات در تغذیه و خازنهای الکترولیتی و ICورتیکال خلاصه می شود

تیونر و If

عیوب این طبقات عبارتند از :

1 – تصویر برفکی
2 – برنامه دریافت نمی شود .
3 – قطع یکی از باندها uhf ، vhf l و یا vhf h
4 – فقط راستر داریم .
5 – اعوجاج در تصویر دیده می شود .
6 – کانالها فاین نمی شوند .
7 – بعد از مدتی کار کانال ها کم کم از فاین خارج می شود .

بررسی عیوب :
1 – عیب یابی در هنگام تصویر برفکی

در این حالت فرض برآن است که آنتن سالم می باشد.
ونیز توجه به تغذیه درست تیونر در لحظه اول عیب یابی حائز اهمیت است .

الف ) : ابتدا ورودی تیونر را کنترل می کنیم گاهی در ورودی خارج از جعبه تیونرها فییشها و *****هایی جهت حذف فرکانس پائین تراز 47 مگاهرتز قرار می دهند وگاهی این ***** نیز در داخل تیونر واقع است به هر حال مسیر ورودی تیونر را دقیقاً کنترل می کنیم .
فیش ورودی آنتن اکثرا ً در داخل جعبه تیونر شکسته شده وقطع می گردد به صورتیکه از خارج تیونر قابل رؤیت نیست آنرا به دقت بررسی می کنیم .

ب ) : ضعیف شدن ترانزیستور rfدر داخل تیونر نیز این اشکال را به وجود می آورد در این حالت گاهی فقط یکی از باندها ضعیف می شود و گاهی هرسه باند در حالیکه یکی از باندها برفکی است احتمال خرابی ترانزیستور rf همان باند بیشتر است .
گاهی نیز هرسه باند ضعیف در یافت می شود در این حالت بیشتر از ورودی آنتن و مسیر مشترک هرسه باند که معمولاً از ***** های ورودی آنتن می گذرند و بررسی در این مورد به دلیل کوچک شدن قطعات داخل تیونر نیاز به حوصله زیادی دارد .

2 – عیب یابی در وضعیت : برنامه دریافت نمی شود .

الف ) : در آغاز عیب یابی ولتاژ های تیونر را اندازه گیری نموده در صورتیکه تیونر دیجیتالی است پالس های sda و scl را کنترل کنید .

چون اگر ولتاژ تیونینگ ( 0 الی 30 ولت ) در تیونرهای معمولی و هما ن 30 ولت یا 33 ولت در دیجیتالی نداشته باشیم عمل تنظیم شدن کانالها در داخل تیونر انجام نمی شود .

ب ) : Ic سوئیچ باند و ترانزیستورهای سوئیچ باند را کنترل کنید . توجه داشته باشید در هنگام عیب یابی باندها را عوض نموده و سوئیچ کردن این ولتاژ هارا روی تیونر کنترل کنید .

4 – فقط راستر داریم :
الف : در این حالت ابتدا خروجی تیونر را آزاد می کنیم و سپس اگر سوئیپ ژنراتور و یا ژنراتور RF در اختیار داریم آنرا روی سیگنال 38.9 کریر دوم تصویر تنظیم می کنیم و سیگنال را توسط یک خازن عدسی یک نانو فاراد به ورودی IF تزریق می کنیم اگر خطوط سیاه و سفید موازی هم روی صفحه نمایش تشکیل شد علامت سالم بودن
IF می باشد و باید عیب را در تیونر جستجو کنیم .
ب : در صورتیکه دستگاههای مورد نیاز را نداشتیم می توانیم از یک دستگاه انژکتور ساده که می توانیم به وسیله یک مدار ساده مولتی ویبراتور با فرکانس زیاد ساخته و از آن بهره ببریم . البته چون مولتی ویبراتورهای خروجی مربعی می دهند هارمونیهای زیادی تولید کرده و پاسخ لازم را برای تست می دهند . پس آنرا ساخته به همان شکل
فوق سیگنال تولیدی را به ورودی IF تزریق می کنیم .

ج : تعمیر کاران مجربتر از وجود یک پنست می توانند استفاده نموده و پاسخ لازم را از نویز وارده به IF بگیرند .
د :وقتی که محدوده عیب به تیونر ختم می شود ابتدا ولتاژ تغذیه اصلی تیونر چگ شود و سپس ولتاژ agc تاخیری کنترل گردد . ولتاژ سوئیچ باندها روی پایه های تیونر کنترل شود در نهایت اقدام به تعویض تیونر می کنیم .

5 - اعوجاج در تصویر داریم :
1 – تغذیه IF و تیونر کنترل شود :
ضمن اندازه گیری ولتاژ تغذیه خازنهای تغذیه IF و تیونر کنترل شود .
2 - در صورتیکه AGC به طور آزاد اجازه تقویت بیش از اندازه تقویت کننده های IF و یا تیونررا بدهد تصویر می تواند کج ومعوج شده ویا عدم سینک ایجاد شود چون پالسهای سنکرون که در پیک اطلاعات تصویر واقع شده اند بر اثر تقویت زیاد برش خورده و ازبین می روند . پس در حالت اعوجاج در تصویر غیر از تغذیه IF باید به AGC و عمل کرد آن نیز توجه نمود...


- كانالها فاين نمي شود :

كانالها فاين نمي شود يعني برنامه دريافت شده اما تصوير دريافتي نرمال نيست وبايد توسط فاين تيونينگ( تنظيم دقيق )
آنرا به صورت دستي تنظيم نمود.
اين اشكال به شرح عيوب زير قابل بررسي ميباشد .
الف - ولتاژ aft غلط است .
ب – تانك رزونانس 38.9 مربوط به دتكتور تصوير تنظيم نيست ( دستكاري شده و يا عوامل جوي موجب خرابي آن شده است )
ج – در صورتيكه اسيلاتور تيونر فركاني درستي توليد نكند نيز ممكن است اين اشكال ظاهر شود و تنها راه علاج تست تيونر است .
د – در تيونرهاي ديجيتالي مي تواند اشكال سيستمي و غلط بودن اطلاعات sda ، scl را نيز بدان افزود ، كه در اين مورد گاهي ic حافظه و گاهي قطعات جانبي ميكرو و حافظه را نيز مي توان مورد توجه قرار داد .

7 – برنامه كم كم از فاين خارج مي شود .
در اين مورد مي توان به زنر تثبيت كننده 30 الي 33 ولت يا خرابي تيونر و قطعات جانبي و نيز سويچهاي باند را در تيونر هاي معمولي مورد توجه قرار داد .
يكي ديگر از عيوبي كه در اين طبقه مي توان مورد توجه قرار داد :

قطع يكي از باندها در تيونر مي باشد

مي دانيم هر تيونر در سه باند vhf1 و vhf3 و uhf در يافت برنامه مي كند كه مي تواند هر كدام از اين باندها قابل دريافت نباشد .
و اين عيب به عنوان قطع باند در تلويزيون به شرح زير ظاهر شود .

الف : خرابي سويچ باند در تيونرهاي معمولي
ب : خرابي شويچ باند ديجيتالي در داخل تيونر
ج : غلط بودن اطلاعات sda و اشكال در پالس clock يا scl ، كه در صورت غلط بودن اطلاعات احتمال خرابي مي تواند از حافظه . عيوب ناشي از ميكرو و عناصر مسير اين اطلاعات باشد .

اعوجاج در تصویر دیده می شود :
در این حالت تلویزیون برنامه دریافت می کند اما تصویر اعوجاج دارد .
مواردی گه این اشکال را به وجود می آورد عبارتند از :
ا – تغذیه if و یا تیونر نویز دار باشد . اگر نویز 50 یا صد هرتز باشد به دوشکل ظاهر می شود .
اگر نویز 50 هرتز باشد یک هاله سیاه در حالیکه در روی هاله تصویر کج شده و اعوجاج هاله روی تصویر به طرف بالا یا پائین حرکت می کند .
اگر نویز صد هرتز باشد دو هاله سیاه در حالیکه در روی هاله تصویر کج شده و اعوجاج هاله روی تصویر به بالا یا پائین حرکت می کند .
البته این اشکال در خروجی rgb نیز می تواند ظاهر شود و در خروجی rgb نویز دیگری نیز به صورت هاله ثابت ظاهر می شود که به دلیل اشکال در صافی rgb و یا خرابی در طبقه بلنک عمودی ممکن است به وجود آید

سلام و درود بر استاد پناهی ایوالله ماشاالله تبارک الله متشکر از جزوه کامل و مدون و موشکافاته و مهندسی مدار جنابعالی امید است افتخار دهید تا از نزدیک این نابغه و استاد کامل تکنیک تعمیر را زیارت نماییم و آدرس تعمیر گاه { مرکز تحقیقات جامعه تکنسین کیانست } اگر مشگل قانونی از نظر سایت ندارد را به ما بدهید اگر امکان هست امکان دانلود یا کپی این جزوه فراهم شود یا من ناشی را راهنمایی کنبد وقتی غمکین و فسرده میشوم وقتی بر بخت و مراد خود و فرصت های از دست رفته خود افسوس میخورم ولی با دیدن استادانی چون شما خوشحال میشم آری این دوست منه که موفق بر اسب لیاقت در میدان علم و فن میتازد :lay::lay::lay::lay::lay::lay::lay::lay: