تاپیک آموزش و شناخت قطعات کاربردی در مدارات الکترونیک و طریقه تست و خواندن مقادیر آنها
با سلام خدمت تمامی کاربران عزیز
تو این تاپیک سعی خواهم کرد با امید خدا طریقه شناخت و تست انواع قطعات بکار رفته در مدارات الکترونیک رو بصورت تصویری توضیح دهم
همچنین نحوه کار با بعضی از ابزار و لوازم مورد نیاز برای تعمییر
قابل توجه دوستان عزیز : تمام مطالب این تاپیک رو خودم گرد آوری و تایپ میکنم و از مطالب دیگر سایتها کپی نمیکنم مگر تعدادی تصویر که از سایتهای خارجی برداشته شده
در ضمن از دوستان خواهش میکنم اگه خواستند مطلبی یا آموزشی قرار دهند بصورت تاپیک جداگانه قرار دهند از این تاپیک برای مطالب خودشون استفاده نکنند
متشکرم
4 فایل پیوست
قسمت اول : انواع مولتی متر و اندازه گیری ولتاژ با مولتی متر عقربه ای و دیجیتالی
اولین ابزار کلیدی که در دنیای تعمییرات لازم و ضروری است مولتی متر است
بصورت کلی مولتی متر دونوع است
1. مولتی متر آنالوگ یا عقربه ای
2. مولتی متر دیجیتالی
فایل پیوست 70829
طریقه استفاده از هرکدام متفاوت است و در موادی هم باهم یکی است
فایل پیوست 70830
موقع استفاده از مولتی متر حتما به رنج انتخابی توجه کنید
در صورت اشتباه به دستگاهتون صدمه وارد شده در موراد زیادی غیر قابل تعمیر است
همونطور که در تصویر بالا می بینید یک نمونه مولتی متر ساده از نوع انالوگ هست که میتونید بوسیله اون
ولتاژ ac یا همون متناوب از 0 تا 1000 ولت رو اندازه گرفت
ولتاژ DC یا همون مستقیم از 0 تا 1000 ولت
مقدار جریان حداکثر تا 250 میلی آمپر
و مقدار اهم مقاومتها
برای اندازه گیری ولتاژ باید مقدار ولتاژ مدار رو قبل از اندازه گیری بصورت تقریبی بدانید
یا اگه از مقدار ولتاژ مداری که می خواهید اندازه بگیرید اطلاعی ندارید باید رنج مولتی متر رو روی بیشترین حالت بزارید تا صدمه به مولتی متر وارد نشه
فایل پیوست 70831
برای مثال مانند شکل بالا برای اندازه گیری مقدار ولتاژ باطری رنج 50 ولت از قسمت DC روی مولتی متر رو انتخاب میکنیم
باطری های معمولی ولتاژی در حد 1.2 ولت تا 12 یا 24 ولت دارند
نکته قابل توجه : رعایت فیشهای قرمز (+) و مشکی (-)موقع اندازه گیری ولتاژ باطری یا مدار با مولتی متر عقربه ای است
اما مولتی متر دیجیتال
کار کردن با مولتی متر دیجیتال خیلی راحتتر و ساده تر از مولتی متر عقربه ای است
فایل پیوست 70832
مولتیمتر سمت چپ از نوع رنج اتوماتیک و سمت راست از نوع دستی است
در مولتی متر اتوماتیک فقط کافی است حالت اندازه گیری و یعنی ولتاژ اهم یا آمپر رو انتخاب کنید و نیازی به کار دیگه ای نداره و به راحتی مقادیر اندازه گیری شده نمایش داده میشود
نکته : در این نوع مولتی مترها باید DC یا AC بودن ولتاژ مشخص شود
در مورد مولتی متر دیجیتال دستی نیز باید مقدار رنج مشخص شود بیشترین رنج برای اندازه گیری اولیه انتخاب شود در مواقعی که نیاز به اندازه گیری دقیق تری دارید به نصبت مقدار
ولتاژ مدار رنج مولتی متر رو کاهش دهید تا مقدار دقیقتری به شما نمایش داده شود
3 فایل پیوست
قسمت دوم : اندازه گیری مقدار جریان مصرفی مدار
اندازه گیری مقدار جریان مصرفی مدار
برای اندازه گیری مقدار جریان مصرفی به چند نکته باید توجه نمود
در هر نوع مولتی متر باید به محل اتصال فیش یا پروب قرمز دقت کنید زیرا برای اندازه گیری آمپرهای بالا باید جای پروب قرمز رنگ رو روی مولتی متر عوض کنید پروب مشکی
یا همون منفی یا COM همیشه جای ثابت روی مولتی متر دارد
فایل پیوست 70833
اندازه گیری مقدار جریان با مولتی متر آنالوگ یا عقربه ای کار نسبتا مشکلی است و مقدار چندان دقیقی بدست نمیارید
بنابر این در مورد این اندازه گیری به مولتی متر دیجیتال بسنده میکنم
درحالت آمپرمتر مولتی متر شما همیشه بصورت سری با مدار و یا مصرف کننده قرار می گیرد که در تصویر زیر مشخص شده
فایل پیوست 70834
برای اندازه گیری مقدار آمپر و جریان دهی یک منبع تغذیه مانند باطری یا یک پاور هرگز نباید از آمپر متر بصورت مستقیم استفاده کنید
زیرا مولتی متر شما در حالت تست آمپر بصورت اتصال کوتاه عمل میکند که این کار باعث میشود به باطری یا منبع تغذیه شما آسیب برسد
اگه سوال کنید که چاره چیست
بنظر بنده : هیچ وقت نمیشه بصورت کاملا دقیق با مولتی متر آمپر یک باطری یا منبع تغذیه رو اندازه گیری کرد
بازم اگه مشتاق بودید این کار رو با باطری ماشین و یا پاور کامپیوتر هرگز انجام ندهید چون عواقب خیلی بدی بدنبال خواهد داشت
درنتیجه قسمت آمپر متر مولتی متر رو میشه برای اندازه گیری مقدار مصرف یک مصرف کننده در مدار بکار برد
نوع خاصی آمپر متر به نام کلمپ آمپر متر
در بازار وجود دارد که مورد استفاده اون در برق صنعتی و مصارف سیم کشی است
فایل پیوست 70835
نحوه استفاده اون هم به این شکل هست قلابه روی آمپر متر با شستی باز شده و کابل مورد نظر داخل اون قرار میگیره
آمپر متر شدت جریان و امپر مصرفی رو محاسبه و روی نمایشگر نشون میده این نوع آمپر متر ها از 0 تا 600 آمپر رو اندازه گیری میکنند
7 فایل پیوست
قسمت سوم: اندازه گیری اهم مقاومت با مولتی متر
قسمت سوم: اندازه گیری اهم مقاومت با مولتی متر
فایل پیوست 70895
برای اندازه گیری دقیق اهم یک مقاومت حتما باید مقاومت رو خارج از مدار اندازه گیری کرد روی برد بصورت تقریبی مقدار اون بدست میاد
حتی یک تکه سیم هم دارای مقاومت هست
فایل پیوست 70896
فایل پیوست 70897
همیشه قبل از اندازه گیری مقاومت دو سر پروب ها رو به هم بچسبانید و مقدار اهم خود پروبها رو بخاطر داشته باشید
اهم پروبها بستگی به جنس و کیفیت پروب دارد و هرچه اهم آن کم باشد بهتر است
فایل پیوست 70898فایل پیوست 70899
در مولتی متر عقربه ای باید قبل از اندازه گیری اهم متر رو کالیبره کنید یعنی عقربه در حالت عادی دقیقا روی بی نهایت باشد که برای این کار نیاز به تنظیم دقیق پیچ روی نشان گر یا همون عقربه دارید
لازم ذکر هست از دستکاری بیش از اندازه این پیچ خوداری کنید زیرا باعث خرابی و از بین رفتن حساسیت اهم متر خواهید شد
بعد دو سر پروبها رو به هم چسبانده خواهید دید عقربه روی صفر قرار میگیرد برای تنظیم دقیق صفر هم باید همانطور که دو پروب قرمز و مشکی به هم چسبیده ولوم روی اهم متر رو به آرامی بچرخانید
تا دقیقا روی صفر قرار گیرد
حالا با انتخاب رنج مناسب با مقاومت مورد نظر شروع به اندازه گیری کنید
اندازه گیری مقاومت با مولتی متر دیجیتال
فایل پیوست 70900
کار کردن با مولتی متر دیجیتال خیلی راحتر است و نیازی به کالیبره کردن و کارهای اضافی نیست
فقط کا***ت در نوع دستی رنج مناسب رو انتخاب کنید
در نوع اتوماتیک که دیگه خیلی بهتر و راحتر است رنج رو روی اهم قرار دهید و تمام
فایل پیوست 70901
4 فایل پیوست
قسمت چهارم : تست دیود با مولتی متر
تست دیود با مولتی متر
دیودها انواع مختلفی با مصارف گوناگون دارند ولی بصورت کلی برای تست دیود با مولتی متر باید
حالت تست دیود که روی مولتی متر مشخص شده رو انتخاب کنید
یک قانون کلی برای تست دیود وجود دارد
اونم اینه که باید از یک طرف مقداری رو نشون بده و از طرف دیگه هیچ عددی رو نشون نده
به تصاویر زیر دقت کنید
فایل پیوست 70902فایل پیوست 70903
چنانچه از هیچ طرف اهمی نشان داده نشد یا از هردو طرف مقداری نشون داده شد دیود مورد نظر خراب بوده و باید تعویض شود
نحوه تست دیود با مولتی متر دیجیتال هم چندان فرقی نمیکند
رنج رو روی تست دیود قرار دهید مانند تصاویر زیر
فایل پیوست 70905 فایل پیوست 70906
موفق باشید
پاسخ : تاپیک آموزش و شناخت قطعات کاربردی در مدارات الکترونیک و طریقه تست و خواندن مقادیر آنها
خوب تا اینجا تقریبا تست های عمومی که با مولتیمتر دیجیتال و آنالوگ انجام میشه رو گفتیم
لازم ذکر هست در مولتی مترهای پیشرفته و حرفه ای علاوه بر امکانات ذکر شده خازن سنج فرکانس متر حرارت سنج تست ترانزیستور .... نیز طراحی شده
در ادامه بحث به شرح قطعات بکار رفته در لوازم الکترونیکی می پردازیم
و دوباره نکاتی در باره خواندن مقادیر اونها و یا تست با مولتی متر خواهیم داشت
17 فایل پیوست
قسمت اول: انواع مقاومت و طریقه خواندن مقادیر اونها
انواع مقاومت و طریقه خواندن مقادیر اونها
مقاومت قطعه ای است که در انواع مختلف تولید میشود و موارد مصرف گوناگونی دارد
مقاومتهای معمولی کربنی که مقدار اون برحسب نوارهای رنگی روی اون مشخص میشود
فایل پیوست 70932
مقاومتهای آجری یا سیمی که مقدار اونها روی اون نوشته میشود و اکثرا در واتهای بالا تولید میشود
فایل پیوست 70933
مقاومتهای SMD که امروزه اکثرا در دستگاههای ظریف و دقیق بکار میرود و مقادیر اون روی قطعه نوشته میشود
فایل پیوست 70934
اما نحوه خواندن مقدار مقاومت
واحد اندازه گیری مقاومت اهم میباشد که به ترتیب اهم / کیلو اهم / مگا اهم تعریف شده که در تصوی زیر توضیح داده شده
فایل پیوست 70935
در جدول زیر مقاومتهای استاندارد تولید شده رو به ترتیب از سمت چپ مشاهده میکنید
توضیح بدم که مثال اولین مقاومت که قهوه ای سیاه نقره ای هست جلوش نوشته شده R10 مقدار اون 0.1 اهم است
از ردیف اول مقاومت دوم که قهوه ای سیاه طلایی هست جلوش نوشته 1R0 مقدار اون 1 اهم است
از ردیف اول مقاومت سوم قهوه ای سیاه سیاه جلوش نوشته 10R مقدار اون 10 اهم است
و به ترتیب با توجه به جدول اگه کمی دقت کنید خیلی راحته تمام مقاومتها رنگ و مقدارش مشخص شده
فایل پیوست 70936
لازم به ذکر هست رنگ چهارم که معمولا یا طلایی یا نقره ای رنگ است نشان دهنده تولرانس یا درصد خطای مقاومت است
به مثالهای زیر توجه کنید
فایل پیوست 70938فایل پیوست 70937
مقاومتهایی با 5 و یا 6 نوار رنگی وجود دارد که نحوه خوندن اونها بصورت تصویر زیر است
فایل پیوست 70939
مقاومتهای آجری نیز در اندازه های مختلف تولید میشود
فایل پیوست 70915
معمولا مقدار اهم و وات مقاومت آجری روی اون نوشته میشود
مقاومتهای SMD
در جدول زیر مقاومتهای استاندارد تولید شده به ترتیب نوشته شده
فایل پیوست 70918
نکته قابل توجه اینجاست : مقادیر نوشته شده روی مقاومت SMD به صورت که دیده میشود نیست!!
برای مثال : نوشته شده 100 این به این معنی نیست که مقدار مقاومت 100 اهم است بلکه مقدار واقعی آن 10 اهم میباشد
برای روشنتر شدن موضوع به مثالهای زیر توجه کنید
فایل پیوست 70919
تصاویر بالا بخوبی گویای نحوه خواندن مقاومتهای SMD هستند
در اینجا یک نوع دیگه کد گزاری 4 شماره ای معرفی میشود که در برخی مدارات استفاده شده
فایل پیوست 70920
تو این مدل کد مقاومتها برای مثال روی مقاومت نوشته 1623 در این حالت مقدار مقاومت به این صورت محاسبه میشود
162.000 اهم یعنی مقدار مقاومت 162 کیلو اهم است
یه مثال دیگه روی مقاومت نوشته 4992 مقدار این مقاومت برابر است با
49.900 یعنی 49.9 کیلو اهم
برای درک بهتر مقاومتهای سه رقمی و چهار رقمی به تصویر و مثال زیر توجه کنید
فایل پیوست 70921
در برخی مدارات الکترونیک مقدار مقاومتها بصورت کد نوشته میشه برای دانستن مقدار آنها باید از جدول زیر کد رو پیدا کرده
و مقدار مقاومت رو بدونید
فایل پیوست 70927
فایل پیوست 70928
فایل پیوست 70929
فایل پیوست 70930
موفق باشید
4 فایل پیوست
قسمت دوم : انواع دیگر مقاومت
انواع دیگر مقاومت
RESISTOR NETWORKS
یا مقاومت شبکه ای
فایل پیوست 70940
طبق تصویر این نوع مقاومتها چند عدد مقاومت به صورت سری یا موازی داخل یک قاب قرار میگیرد
یک نوع مقاومت که به PTC معروف است و دونوع دوپایه و سه پایه دارد
بیشتر در مدار تلوزیون و مانیتورهای قدیمی استفاده میشود
فایل پیوست 70941
یک نکته درمورد سری و موازی بسته شدن دو مقاومت
وقتی دو عدد مقاومت به حالت سری SERIES بسته شود مجموع مقدار دو مقاومت حاصل اندازه گیری خواهد شد
فایل پیوست 70943
وقتی دو مقاومت با مقدار مساوی بصورت موازی PARALLEL بسته شود حاصل آن تقریبا میانگین نصف آنها خواهد شد
فایل پیوست 70944
موفق باشید
4 فایل پیوست
انواع مختلف دیود و کاربرد اونها در مدار
انواع مختلف دیود و کاربرد اونها در مدار
فایل پیوست 71201
دیود ها یکی از پر مصرفترین قطعات در مدارات الکترونیک هستند که هر کدام برای وظیفه خاصی روی مدار قرار می گیرد
دیودها جریان الکتریکی را در یک جهت از خود عبور میدهند و در جهت دیگر در مقابل عبور جریان از خود مقاومت بالایی نشان میدهند...مقدار ولتاژی که باعث میشود تا دیود شروع به هدایت جریان الکتریکی نماید ولتاژ آستانه یا (forward voltage drop) نامیده میشود که چیزی حدود 0.6 تا 0.7 ولت میباشد.
از موارد عمومی استفاده دیود برای تبدیل برق ac به dc هست که در اکثر دستگاهای الکترونیکی بکار رفته
مثال اگه در مسیر جریان خروجی یک ترانس معمولی 12 ولت از یک عدد دیود معمولی مثلا 1n4007 استفاده کنیم در این حالت مانند تصویر زیر
فایل پیوست 71202
یک مدار HALF WAWE RECTIFIER یا یکسو کننده نیم سیکل ساخته ایم
برای منبع تغذیه معمولا از چهار دیود که به اصطلاح پل دیود گفته میشود استفاده می شود
مانند تصویر زیر
فایل پیوست 71203
در این حالت ما FULL WAWE RECTIFIER یا یکسو کننده تمام سیکل ساختیم که البته برای صافتر شدن جریان خروجی
از یک خازن الکترولیتی با ظرفیت بالا استفاده می کنیم که هر چه مقدار ظرفیت خازن بیشتر باشد جریان DC صافتری خواهیم داشت
اگه یک دیود از چهار دیود ما خراب یا از مدار قطع شود مانند تصویر زیر
فایل پیوست 71204
مدار یکسو کننده ما از کار میافتد