2 فایل پیوست
درباره ستاپ باکس (STB) یا گیرنده DVB-T و یا همان گیرنده های دیجیتال
آیا تا به حال فکر کرده اید چند بار مجبور شده اید آنتن خود را تنظیم کنید، مدام از بالای پشت بام فریاد بزنید «درست شد؟» ، «سایه ندارد؟» و ... یا اینکه چند بار تصویر برفکی را مشاهده کرده اید و یک فیلم سینمایی یا مسابقه ورزشی مورد علاقه تان را با حداقل کیفیت! تماشا کرده اید؟
یا اینکه شده است که با خود فکر کنید کاش یک شبکه ویژه فیلم سینمایی داشتیم؟ یا یک شبکه ویژه کودک؟ یا ویژه تجارت؟ و... یا اینکه اگر تلویزیون LCD، پلاسما یا LED دارید و بدلیل کیفیت پایین نمایش شبکه های تلویزیونی موجود روی آن از هزینه ای که کرده اید، پشیمان شوید یا به شما توصیه شده است که برای داشتن کیفیت بهتر روی این تلویزیونها از ماهواره استفاده کنید؟و.... سیستم جدید دیجیتال این مسایل را حل می کند. بطور خلاصه از ویژگیهای این سیستم عبارتند از:
- امکان ارائه تعداد شبکه های بیشتر : در سیستم آنالوگ تعداد 15 شبکه تلویزیونی قابل پخش است در حالیکه در سیستم دیجیتال این تعداد بسیار بیشتر میباشد.
- کیفیت صداو تصویر بالاتر نسبت به آنالوگ
- امکان ارائه اطلاعات اضافی کنار تصویر
- راهنمای الکترونیکی برنامه ها
- رادیو همراه با تلویزیون
ست تاپ باکس یا مبدل، دستگاهی است که سیگنال ارسال شده از سیستم دیجیتال را به فرمت قابل نمایش روی تلویزیون تبدیل می نماید. بر خلاف سیستم آنالوگ که بدون نیاز به دستگاه مبدل، می توان شبکه ها را مشاهده کرد، در سیستم دیجیتال وجود چنین مبدلی ، ضروری است.حال اگر این مبدل در قالب یک دستگاه مثل رسیور ماهواره باشد، به آن اصطلاحا ست تاپ باکس گفته می شود در غیر اینصورت، سازندگان تلویزیون می توانند چنین مبدلی را داخل تلویزیون تعبیه کنند. قابل ذکر است که نوع دوم متناسب با سیستم ایران هنوز داخل بازار وجود ندارد. شکل زیر نمایی از مبدل تلویزیون دیجیتال را نشان می دهد.
هنگام خرید مبدل ، به چه نکاتی باید توجه داشته باشیم؟
ویژگیهای پایه مبدل تلویزیون دیجیتال به صورت زیر است:
- الف- ورودی آنتن
- ب- خروجی صدا و تصویر
- ج- خروجی RF
الف- ورودی آنتن:
امواج سیگنال تلویزیون از طریق كابلی كه به آنتن روی بام یا آنتن روی تلویزیونی متصل است به مبدل داده میشود. شکل اتصال ورودی آنتن مبدل ( ورودی RF IN) معمولاً مشابه اتصال ورودی آنتن تلویزیون است لذا از همان مدل فیش معمولی میتوان استفاده نمود. معمولاً مبدل تلویزیون دیجیتال یك خروجی دیگر آنتن دارند كه میتوان از آن برای دریافت شبکه های آنالوگ، استفاده نمود. در این حالت، باید كابل آنتن هوایی را از این طریق به تلویزیون عادی و یا هر دستگاه دیگر وصل نمود.
ب- خروجی صدا و تصویر:
صدا و تصویر خروجی، با جستجوی سیگنال تلویزیونی دیجیتال استخراج می‌گردد كه برای نمایش باید به ورودی صدا و تصویر تلویزیون وصل گردد. ( ورودی زرد برای تصویر، سفید و قرمز برای صدا)
ممکن است تصویرشامل سیگنال متن (تله‌تكست) هم باشد. بنابراین مانند تلویزیونهای آنالوگ، دستگاه تلویزیون میتواند صفحات متن را از سیگنال تصویر دیجیتال استخراج نماید.
بعضی از گیرنده ها علاوه بر خروجی صدا و تصویر آنالوگ، صدا و تصویر را به شکلهای دیگر نظیر تصویر Component، S-Video، HDMI یا SPDIF (برای صدا) خروجی می‌دهند كه در صورت پشتیبانی توسط دستگاه تلویزیون، میتوان به جای خروجی تصویر و صدای ، از این خروجیها استفاده نمود كه نسبتاً كیفیت شنیداری و بصری بالاتری دارند.
با توجه به پیشرفت روز افزون سیستم های ارتباطی و مخابراتی و دیجیتال شدن آنها نیاز به داشتن آگاهی و شناخت تکنولوژیهای جدید و تجهیزات مرتبط با آن، روز به روز چشمگیرتر میشود.
گرچه در کشور ما سیستم پخش همگانی تلویزیون، هنوز به صورت آنالوگ است، ولی با توجه به مزایای تلویزیون دیجیتال، به زودی به سوی دیجیتال شدن پیش خواهیم رفت.
برای دریافت تلویزیون دیجیتال نیاز به وسیلهای به نام ست تاپ باکس است که سیگنال فشرده و یا کدشده دیجیتالی را دریافت و به سیگنال آنالوگ قابل نمایش روی صفحه تلویزیون تبدیل نماید.
Set top box ها یک شاهراه ارتباطی بین تلویزیون و PC یا TV-PC و تلفن، ماهواره هستند.
ست تاپ باکسها علاوه بر دریافت تلویزیون دیجیتال، قابلیتهای زیادی را برای تلویزیون آنالوگ شما فراهم میآورند.
روند استفاده از ست تاپ باکسها در کشورهای مختلف جهان، بسیار سریع بوده و هست؛ چنانکه در کشور آمریکا تا سال 2010، مصرف برق، توسط ست تاپ باکس ها تقریباً 4 درصد از مصرف کل روزانه برق در آمریکا خواهد بود.
قابلیتهایی یک ست تاپ باکس:
- دریافت و کدگشایی سیگنالهای پخش همگانی تلویزیون دیجیتال زمینی
- قابلیت اتصال تلویزیون به اینترنت
- دریافت و کدگشایی سیگنالهای شبکه های ماهوارهای
- دریافت و کدگشایی سیگنالهای شبکه های کابلی
ست تاپ باکس از دو بخش سختافزاری و نرم افزاری تشکیل شده است که اجزای هر کدام عبارتند از:
سخت افزاری
1) منبع تغذیه
2) تیونر
3) پردازشگر مرکزی
4) دمودلاتور
5) حافظه
6) پردازشگر تصویر
7) اتصال دهنده ها و اینترفیس ها
نحوه عملکرد
اطلاعات دریافت شده توسط اینترفیسها به رشته های دیتای ویدئو یا مولتی مدیا تبدیل شده، سپس باید دمودله و رمز گشایی شوند. بعد از عملیات رمزگشایی رشتههای دیتا به سمت قلب عملیات پردازش، یعنی کدگشای صدا وتصویر MPEG-4 و سیستم پردازشگر مرکزی حرکت میکنند. تصویر به بلوک گرافیک و درنهایت صدا وتصویر به بلوک خروجی می روند.
درحوزه DTV
ست تاپ باکس به عنوان یک گیرنده برای سیگنالهای پخش همگانی زمینی تلویزیون دیجیتال است. این ست تاپ باکسها شامل یک یا چند میکروپروسسور برای راه اندازی سیستم عامل (به طور مثالWindows CE یا Linux) و تجزیه تحلیل رشتههای انتقال MPEG و نیز دارای RAM و چیپهایی برای کدگشایی صدا و سایر پردازش ها میباشند.
در حوزه اینترنت
ست تاپ باکس مانند یک کامپیوتر مخصوص عمل میکند که میتواند بین دستگاه تلویزیون و اینترنت ارتباط برقرار کند. شما از طریق بارگذاری صفحات وب بر روی تلویزیون خود، امکان وب گردی و جستجو بین سایتهای مختلف را خواهید داشت. این ارتباط میتواند از طریق خط تلفن مانند Web TV و یا از طریق امکانات ارتباطی شبکههای تلویزیون کابلی برقرار شود.
در حوزه ماهواره
در سیستم ماهوارهای، سیگنال از طریق دیش های خانگی دریافت و به ست تاپ باکس اعمال میشود. STB ها دقیقاً مانند یک رسیور شبکه های ماهوارهای عمل میکنند.
در حوزه تلویزیون کابلی
در سیستم های کابلی، پخش همگانی تلویزیون از طریق کابل کواکسیال یا فیبر نوری به خانه ها ارسال می شود. در آینده نزدیک سیستم های XDSL قادر خواهند بود این سرویس ها را از طریق کابل دو سیمه تلفن معمولی ارائه دهند. STB ها در این سیستم مانند یک گیرنده تلویزیون کابلی عمل می کنند.
تفاوت آشکار بین ست تاپ باکس ها از قسمت اینتر فیس به بعد یعنی بخش تیونر است. علت آن روش های مدولاسیون متفاوتی است که در سیستم های مختلف استفاده می شود. مثلا در سیستم ماهواره از مدولاسیون QPSK و در سیستم کابلی از مدولاسیون QAM و در سیستم زمینی از مدولاسیون OFDM استفاده می شود.
ویژگی های STB
ـ کنترل از راه دور
ـ اینترفیس های با سرعت بالا
ـ دارای 2 تیونر
ـ پوشش دادن تمام فرمت های رسانه ای
ـ قابلیت ارتباط با پهنای باند بالا
ـ مدیریت مصرف انرژی
ـ به روز رسانی نرم افزاری آسان
ـ نمایش تله تکست
ـ سایر تنظیمات سفارشی
در پخش تلویزیونی دیجیتال با توجه به تغییرات عمده نسبت به سیستم تلویزیونی آنالوگ، امكان سازگاری به نحوی كه گفته شد وجود نداشت و برای دریافت تلویزیون دیجیتال باید از دستگاههای گیرنده تلویزیون زمینی دیجیتال (DVB-T) در كنار یكدیگر تلویزیونی فعلی استفاده نمود.
با توجه به اینكه كاربر گیرنده DVB-T، عموم مردم با سطوح آشنایی مختلف خواهند بود لازم است نحوه نصب و تنظیمات و منوهای مربوطه حتی‌الامكان ساده باشد.گیرنده (DVB-T STB) DVB-T که از این به بعد از آن بعنوان ست تاپ باکس نام می بریم، دستگاهی است كه سیگنال تلویزیون دیجیتال را از طریق آنتن دریافت نموده و صدا و تصویر (و داده) را از آن استخراج می‌نماید. صدا و تصویر استخراج شده توسط گیرنده‌های تلویزیونی عادی قابل نمایش است.
ورودی و خروجیهای اصلی گیرنده بشرح زیر است:
الف- ورودی آنتن:سیگنال تلویزیون دیجیتال از طریق كابلی كه به آنتن روی بام یا آنتن روی تلویزیونی متصل است به ست تاپ باکس داده میشود. كانكتور ورودی آنتن گیرنده ( پورت RF IN) معمولاً مشابه ورودی آنتن تلویزیون است و از همان كانكتور میتوان استفاده نمود. معمولاً تیونر گیرنده‌های دیجیتال یك خروجی آنتن (loop through) یا (RF Pass Through) دارند كه میتوان از آن برای دریافت شبکه های آنالوگ، استفاده نمود. در این حالت، باید كابل آنتن هوایی را از این طریق به تلویزیون عادی و یا هر دستگاه دیگر وصل نمود.
ب- خروجی صدا و تصویر:صدا و تصویر خروجی، با پردازش سیگنال تلویزیونی دیجیتال استخراج می‌گرددكه باید به ورودی صدا و تصویر A/V تلویزیون وصل گردد. ( پورت زرد برای تصویر، سفید و قرمز برای صدا)ممکن است تصویرشامل سیگنال تله‌تكست هم باشد. بنابراین مانند تلویزیونهای آنالوگ، دستگاه تلویزیون میتواند صفحات تله‌تكست را از سیگنال تصویر دیجیتال استخراج نماید.بعضی از ست تاپ باکسها علاوه بر خروجی صدا و تصویر آنالوگ، صدا و تصویر را به فرمتهای دیگر نظیر تصویر Component، S-Video، HDMI یا Spdif (برای صدا) خروجی می‌دهند كه در صورت پشتیبانی توسط دستگاه تلویزیون، میتوان به جای خروجی تصویر و صدای آنالوگ، از این خروجیها استفاده نمود كه نسبتاً كیفیت شنیداری و بصری بالاتری دارند.
ج- خروجی RF:در بعضی از ست تاپ باکسها ، صدا و تصویر می تواند به فرمت RF و به شکل قابل دریافت توسط تلویزیونهای آنالوگ تبدیل شود. كاربرد خروجی RF مذكور وقتی است كه كاربر از دستگاه تلویزیونی استفاده می‌كند كه مدل قدیمی بوده و ورودی صدا و تصویر A/V نداشته باشد. شکل زیر، نحوه اتصالات مذکور را نشان می دهد.شیوه نصب و راه اندازیبا توجه به محدوده وسیع مخاطبان گیرنده DVB-T، نحوه نصب و راه‌اندازی آن تا حد ممكن سهل و آسان طراحی شده است.اساسا باید آنتن به ست تاپ باکس واز ست تاپ باکس به تلویزیون متصل شود. اغلب آنتن ها دارای کابل کواکسیال هستند که باید آن را به ست تاپ باکس متصل نمایید. شما می توانید کابل مشابهی را برای اتصال ست تاپ باکس به ورودی RF آنتن روی تلویزیون های قدیمی متصل نمایید. در غیر اینصورت، اگر تلویزیون شما دارای ورودی A/V (زرد برای ویدیو و قرمز و سفید برای صدا) ، از آنها برای اتصال ست تاپ باکس به تلویزیون برای دریافت کیفیت بهتر صدا و تصویر استفاده نمایید.برای تماشای شبکه های آنالوگ تلویزیون می توانید خروجی Loop through یا RF pass through ست تاپ باکس را به ورودی Antenna IN تلویزیون متصل کنید. جهت راه‌اندازی اولیه سیستم، بعد از روشن كردن دستگاه از طریق كنترل از راه دور ست تاپ باکس یا صفحه كلید جلوی آن، به منوی تنظیمات دستگاه رفته و گزینه Auto scan را انتخاب می‌نمائیم. لازم به ذكر است با توجه به تنوع ست تاپ باکس های DVB-T، طراحی منوهای هركدام متفاوت است و در صورت برخورد با مشكل در پیدا كردن منوی تنظیمات دستگاه، از راهنمای دستگاه میتوان استفاده نمود.با انتخاب گزینه Scan خودكار، دستگاه كل باند فركانسی تلویزیونی (UHF و VHF) را جستجو نموده و سیگنالهای دیجیتال زمینی قابل دریافت را یافته و شبكه‌های تلویزیونی و رادیویی موجود در آنها را استخراج نموده و لیست می‌نماید و عموماً در دو دسته شبكه‌های تلویزیونی و شبكه‌های رادیویی ذخیره می‌نماید. تغییر شبكه با استفاده از كلیدهای جهتی روی كنترل از راه دور یا كلیدهای + یا - (بسته به مدل) قابل انجام است.
جهت استفاده از شبكه‌های رادیویی ذخیره شده میتوان با استفاده از كلید Radio روی كنترل از راه دور به لیست شبكه‌های رادیویی وارد شد. قابل ذكر است مدلهای مختلف گیرنده در جزئیات موارد ذكر شده فوق اختلافاتی با هم دارند ولی در كلیات نحوه راه‌اندازی مشابهند
نحوه ضبط برنامه ها در حین تماشای آنها
کابل آنتن را به ست تاپ باکس متصل نمایید. خروجی های زرد، سفید و قرمز A/V را به رنگ های مشابه خود در ورودی VCR متصل کنید( در شکل نشان داده شده است). اگر تلویزیون شما رنگ های زرد، قرمز و سفید ندارد، یک کابل کواکسیال از RF Out مربوط به VCR به IN Antenna تلویزیون متصل کنید.
اگر می خواهید کانال های آنالوگ را مشاهده و ضبط نمایید و ست تاپ باکس شما analog pass through یا Loop through دارد، از اتصال RF بین ست تاپ باکس و VCR و تلویزیون(نه اتصالات A/V) استفاده کنید. جهت نصب گیرنده دیجیتال باید كابل آنتن را به ورودی آنتن گیرنده DVB-T وصل نمود و خروجی صدا و تصویر را به ورودی A/V تلویزیون وصل نمود
چگونه می توانم تلویزیون دیجیتال دریافت کنیم؟
دریافت دیجیتال بسیارساده است، شما می توانید با وصل کردن یک مبدل دیجیتال یا ست تاپ باکس به تلویزیون به سادگی از دریافت دیجیتال بهره برید؛ بعبارتی دیگر درصورتی که آنتن موجود شما مناسب باشد.
با اضافه شدن یک مبدل بین آنتن و تلویزیون می توان گفت تجهیزات لازم برای دریافت دیجیتال را دارید. شکل زیر، نمایی از تجهیزات لازم برای دریافت دیجیتال است.
برای تنظیم مراحل زیر باید طی شود:
ایجاد ارتباطات لازم: در این حالت ابتدا آنتن را به ورودی Antenna RF In مبدل وصل میکنیم،سپس خروجی صدا و تصویر A/V پشت مبدل را بطور متناظر به ورودی A/V تلویزیون وصل میکنیم در نهایت اگر بخواهیم بطور همزمان از برنامه های آنالوگ نیز استفاده کنیم باید خروجی TV RF Out مبدل را هم به Antenna In تلویزیون وصل کنیم
تنظیم تلویزیون: پس از روشن کردن تلویزیون توسط دکمه Source کنترل تلویزیون ورودی مد نظر را انتخاب میکنیم( متناسب با پورت AV ای که کابلها را در مرحله قبل به آن وصل کرده اید)
تنظیم مبدل: پس از روشن کردن دستگاه با استفاده از دکمه MENU کنترل مبدل، به منوی اصلی وارد می شویم. و بعد وارد منوی Scan Channel میشویم.
در این پنجره به دو روش Auto و Manual می توان عمل کرد. و با انتخاب Start Scan به مبدل اجازه میدهیم تا لیست برنامه های موجود را استخراج نماید. در حالت Manual باید Channel NO = 37 و Band Width=8 انتخاب شود.
البته با توجه به تفاوتهای موجود در تلویزیونها و مبدلهای مختلف برای تنظیمات دقیق تر به دفترچه راهنمای مبدل و تلویزیون خود مراجعه نماید
اگرصدای تصویر دریافتی قطع و وصل شد مشكل كجاست؟
- ممكن است این اشكال از ارسال برنامه‌ها و فرستنده باشد اما با توجه به حساسیت روی آنها و مراقبت دائمی از آنها چنین مشكلی در صورت ایجاد مدت زیادی طول نخواهد كشید
- درصورتیکه بخواهیم شبکه های یکسانی را بصورت همزمان روی این تلویزیونها مشاهده کنیم چنین امکانی وجود دارد و باید از خروجیهای مختلف A/V و RF آن استفاده کرد و یا از تقسیم کننده استفاده کرد
ثابت شدن تصویر یا اصطلاحا فریز شدن آن ممکن است دلایل مختلفی داشته . مثلا کابل شما از آنتن قطع شده باشد یا اینکه اشکال فنی در سیستم الکترونیکی جعبه مبدل رخ داده باشد.ولی عموما این اشکال بعلت ضعیف شدن سیگنال رخ میدهد.
چگونه می توان همراه دستگاههای ضبط و پخش مثل DVD player ، مبدل را به تلویزیون متصل کنیم؟
بسته به نوع تلویزیون، چند روش مختلف داریم:
• اگر تلویزیون شما دو دسته ورودی A/V ( فیش های زرد، قرمز و سفید) داشته باشد در اینصورت، خروجی DVD Player را به یکی از ورودیهای A/V تلویزیون و خروجی A/V مبدل را به ورودی دیگر تلویزیون وصل می کنیم.
در صورت وجود تنها یک ورودی A/V باید از یک سوییچ استفاده کنید که ورودیهای آن، خروجیA/V ست تاپ باکس و خروجی A/V از DVD است. خروجی این سوییچ به ورودی A/V تلویزیون متصل می شود.
در یک حالت هم که تنها یک ورودی A/V داریم میتوان خروجی DVD Player را به ورودی A/V تلویزیون داد و با استفاده ازخروجی TV RF OUT مبدل و انجام تنظیمات لازم در منوی Video setting آن یک خروجی بصورتPAL در یکی از کانالهای UHF ایجاد کرد و همانگونه که برای تنظیم تلویزیون آنالوگ اقدام مینمایید تصویر خروجی مبدل را در کنار برنامه های آنالوگ دریافت نمایید البته این کار اندکی از کیفیت تصویر مشاهده شده می کاهدو این قابلیت ممکن است در بعضی از مبدلها وجود نداشته باشد.
چگونه می توانم بطور همزمان تلویزیون آنالوگ و دیجیتال را دریافت کنم؟
برای این کار گامهای زیر توصیه می شود:
• اگر مبدل شما خروجی آنتن دارد (TV RF OUT)، در اینصورت مطابق شکل زیر، بعد از اتصال کابل کواکسیال از آنتن به ست تاپ باکس، این خروجی را به ورودی RF تلویزیون وصل و خروجی A/V ست تاپ باکس را به ورودی A/V تلویزیون متصل نمایید.
چنانچه مبدل شما خروجی آنتن ندارد، می توانید خروجی آنتن را به یک توزیع کننده یا اسپلیتر(Splitter) وصل کرده، یکی از خروجیهای آن را مستقیما به ورودی RF تلویزیون وصل نمایید و خروجی دیگر را به ورودی RF ست تاپ باکس وصل کنید.
