-
موتورهایdc
موتور DC
· توان مکانیکی آنها عموماً کمتر از موتورهای AC است.
· موتورهای DC ساختار ساده‌ای دارند.
· بسیاری از اسباب بازیهای برقی با موتور DC کار می‌کنند.
· آرمیچر بارزترین نوع موتور DC است.
· اغلب برای استفاده از موتورDC به مدار راه‌انداز نیاز داریم.
· برای چرخش یکنواخت موتور DC فقط کافیست تغذیه موتور با یک ولتاژ DC صاف (رگوله( مثل باطری تأمین شود.
· ایراد موتور DC عدم امکان کنترل دقیق سرعت و چرخش موتور است. برای امتحان این موضوع کافیست تغذیه یک آرمیچر در حال چرخش را قطع کنید و مشاهده کنید که مدتی طول می کشد تا آرمیچر بطور کامل از حرکت باز ایستد.
· قیمت پایین، تنوع قدرت و سرعت، از جمله مزایای استفاده از موتورهای DC می‌باشد
موتور پله‌ای (Stepper motor)
· استپ موتور نوعی موتور مثل موتورهای DC است که حرکت دورانی تولید می کند. با این تفاوت که استپ موتورها دارای حرکت دقیق و حساب شده تری هستند.
· این موتورها به صورت درجه ای دوران می کنند و با درجه های مختلف در بازار موجود هستند.
· موتورهای پله ای موجود در بازار معمولا در دو نوع ۵ یا ۶ سیم یافت می شود.
· موتور دیسک سخت یک نمونه موتور پله‌ای است.
· کاربرد اصلی این موتورها در کنترل موقعیت است.
· این موتورها ساختار کنترلی ساده‌ای دارند. لذا در ساخت ربات کاربرد زیادی دارند. بطوریکه به تعداد پالسهایی که به یکی از پایه‌های راه انداز آن ارسال میشود موتور به چپ یا راست می‌چرخد.
· توان خروجی این موتورها کمتر از دو نوع قبلی است.
· استفاده از موتور پله‌ای مشکلاتی از جمله وزن زیاد، قیمت بالا و قدرت بسیار کم را بدنبال دارد.
اصول کار موتور پله‌ای
· واژه پله به معنی چرخش به اندازه درجه تعریف شده موتور است.
مثلاً موتور پله‌ای با درجه ۱.۸ باید ۲۰۰ پله حرکت کند تا ۳۶۰ درجه یا یک دور کامل بچرخ د: ۱.۸X۲۰۰ =۳۶۰
· یک استپ موتور با درجه ۱۵ فقط باید ۲۴ پله برای یک دور کامل انجام دهد : ۲۴X۱۵=۳۶۰
به این ترتیب هرچه تعداد پلههای یک موتور بیشتر باشد دقا چرخش آن افزایش مییابد.
· مکانیسم کنترلی موتور پله ای طوریست که امکان کنترل سرعت به سادگی میسر می شود.
موتور پله کامل و نیم پله
· در حالت عادی میزان چرخش موتور به تعداد پالسهای اعمالی و گام موتور بستگی دارد. هر پالس یک پله موتور را می‌چرخاند.
· با تحریک دو فاز مجاور در موتور می‌توان موتور را به اندازه نیم پله حرکت داد. به این ترتیب تعداد پلههای موتور دو برابر میشود و در نتیجه دقت چرخش موتور هم دوبرابر می گردد.
راه اندازی موتور پله‌ای
· تراشه L297 یک راه انداز مناسب برای موتور پله‌ای است.
· مدارهای راه‌انداز متنوعی برای استفاده از موتورهای پله‌ای وجود دارد. در اینجا از مدارمجتمع L297 و L298 برای راه‌اندازی موتور پله‌ای استفاده میشود. که طریقه بستن آن در شکل زیر نشان داده شده است.
· جهت کنترل موتور به قابلیت هایی همچون حرکت به عقب و جلو، کنترل سرعت، کنترل جریان و توقف آنی موتور احتیاج داریم و این نیازها را درایور مورد نظر ما یعنی L298 براحتی تامین می نماید. L298 یک آیسی پل-H دوتایی ( DUALH-Bridge) دارای ۱۵ پایه می‌باشد که قادر است وظایفی چون چرخش موتور به عقب و جلو، کنترل سرعت، کنترل جریان و توقف آنی موتور را انجام دهد. کنترل موتور به این شرح است که پس از محاسبه میزان چرخش موتور برای جابجایی مورد نظر با استفاده از میکرو کنترلر به تعداد مورد نظر پالس به پایه راه انداز ارسال می‌کنیم.
· یک پایه برای تعیین جهت چرخش (ساعتگرد و پاد ساعتگرد) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
· پایه Enableمدار راه‌انداز را فعال و غیر فعال می‌نماید
-
موتورهای آسنكرون
به خاطر كاربرد فراوان این موتور در لوازم خانگی و كارخانجات و …. توضیح كامل تری نسبت به موتورهای سنكرون در این وبلاگ مینویسم
ساختمان موتور آسنكرون:
1- استاتور
2- روتور
استاتور: یك استوانه تو خالی ، كه این استوانه از صفحات نازك فولاد سیلیسیم دار به ضخامت 5/0 میلیمتر ساخته شده است.و این استوانه داخل یك پوسته چدنی پیچ شده است .
روتور: از یك استوانه آهنی كه از ورقه های مخصوص فولاد كه نسبت به هم عایق هستند ساخته شده و روی محوری سوار میشود .
در محیط این استوانه شیارهائی یا سوراخهائی تعبیه شده كه این شیارها نیمه بسته یا تمام بسته هستند. كه انواع مختلفی دارد :
1- روتور قفسه سنجابی : از یك عده میله مسی یا آلومینیومی كه در شیارهای محیطی استوانه آهنی كار گذاشته است.كه بر دو نوع است كه نوع اول از میله های گرد تشكیل شده است و در نوع دوم از میله های مستطیلی و یا به شكل دو دایره كه به هم متصل و یا جدا از هم هستند تشكیل میشود .
روتور های قفسه ای یك طبقه ، گشتاور خوبی در شروع به كار ندارند .
روتور های قفسه ای دو طبقه ، گشتاور خوبی در شروع به كار دارند .
آیا می دانید چرا شیارها در روی روتور مورب می باشد ؟ با مورب كردن شیارها ، لرزش و صداهای موتور جلوگیری می كند. همچنین از تمایل روتور به ایستادن و قفل شدن در موقع راه اندازی جلوگیری می كند .
2- روتور سیم پیچی شده : به جای میله ، استاتور را می توان سیم پیچی سه فاز كرد و این سیم پیچها را به صورت ستاره وصل می كنیم . در روی محور این موتور سه حلقه كه نسبت به هم و نسبت به محور عایق هستند (رینگ) قرار دارد . سه سر سیم پیچی روتور به این سه حلقه متصل می شود و به وسیله جاروبكهائی كه روی حلقه ها تكیه دارند به یك مقاومت سه فاز ستاره متصل میشود.
