ترفند لینوکس

[محمد خوزستان]

ترفند لینوکس

● نکاتی برای نصب و تست لینوکس توسط خودتان
▪ تست و راهبری از روی یک CD
در گذشته، تنها راه برای حصول اطمینان از کار کردن لینوکس بر روی یک PC خاص، نصب این سیستم عامل بر روی آن بود. حالا همه چیز تغییر کرده است. در حال حاضر تعداد زیادی نسخه Live CD از لینوکس وجود دارد که از روی یک CD-ROM راه اندازی و اجرا می گردند. لینوکس Ubuntu، برنده 2005 World Class Award ما برای "بهترین توزیع لینوکس"، یک نسخه Live CD قابل دانلود در آدرس Download Ubuntu | Ubuntu در اختیار کاربران قرار داده است.
اکنون در این مرحله سوالی مطرح می شود که بارها و بارها من آن را در صندوق ایمیل خودم مشاهده نموده ام:
▪ سوال: "چگونه یک Live CD را دانلود نمایم؟"
▪ جواب: Live CDها و CDهای نصب لینوکس اغلب به صورت فایل هایی با پسوند .iso قابل دانلود می باشند. این فایل ها یک تصویر لحظه ای (snapshot image) از فایل سیستم یک CD-ROM هستند. شما فایل ISO را دریافت می کنید، آن را به نرم افزار رایت CD منتخب خود تحویل می دهید، و چند دقیقه بعد یک دیسک براق که در واقع کار جالبی را انجام خواهد داد دریافت می نمایید. (البته دستوری که شما برای رایت یک تصویر ISO بر روی دیسک مورد استفاده قرار می دهید بر اساس ابزارهای رایت متفاوت خواهد بود. برای نمونه، در Roxio Easy CD Creator که من از آن استفاده می کنم، باید File, Record CD from CD Image را به کار برد.)
بنابراین، با هزینه یک دیسک و زمان و پهنای باندی که آن برای دانلود یک تصویر ISO صرف می نماید (که بر اساس اندازه تصویر و سرعت اتصال شما کاملا متفاوت است)، شما این شانس را پیدا می کنید که ببینید چگونه یک سیستم عامل کاملا مجانی - سیستم عاملی که عاری از ویروس، عاری از spyware، و مواردی از این قبیل می باشد - کار شما را راه می اندازد. یک Ubuntu Live CD را بوت نمایید و هر کار که می خواهید انجام دهید. به گشت و گذار در وب بپردازید. ایمیل ارسال نمایید. صفحه گسترده ای را که از محل کار به خانه آورده اید باز کنید. هر کاری که می خواهید.
▪ راه اندازی یک سیستم بوت دوگانه
اگر شما چیزی را که می بینید پسندیدید، چرا سیستم خود را برای بوت دوگانه تنظیم نمی کنید؟ در این صورت، شما امکان انتخاب میان ویندوز یا لینوکس را به دست خواهید آورد. در صورت گزینش لینوکس، شما کارآیی بهبود یافته یک نصب واقعی (گزینه مقابل اجرا از روی یک CD)، توانایی نصب نرم افزارهای اضافی، یک دایرکتوری home برای خودتان، و موارد دیگر را به دست خواهید آورد.
برای پیمودن این مسیر، یک ISO نصب را از Download Ubuntu | Ubuntu یا توزیع دیگر دانلود کنید. دو گزینه قابل دانلود دیگر عبارتند از:
Fedora Core. همانند Ubuntu کاملا مجانی است - هیچ نسخه ای برای خریداری وجود ندارد. بر خلاف Ubuntu، آن می تواند مبتدیان لینوکس را دچار مشکل نماید. برای نصب Fedora Core، شما نیازمند دانلود چندین CD نصب از آدرس http://fedora.redhat.com/download هستید.
نسخه " Open Circulation" (بخوانید demo) از Xandros Desktop انتخاب خوبی است اگر تعامل با سیستم های ویندوز بر روی یک شبکه محلی برای شما اهمیت دارد. آگاه باشید که Xandros ISO نصبی را فراهم می آورد که از لحاظ کارکرد اندکی ضعیف است. Xandros یک محصول تجاری است که دانلودهای مجانی سیستم عامل کامل خود را ارایه نمی نماید.
نصب کننده های Ubuntu و Xandros می توانند پارتیشن دیسک ویندوز شما را به منظور ایجاد فضا برای لینوکس کوچک کنند؛ نصب کننده ی Fedora Core توانایی انجام این کار را ندارد، از این رو شما نیازمند پارتیشن بندی مجدد درایو خود با استفاده از یک ابزار جانبی مانند Partition Magic یا QTParted، که از آدرس SystemRescueCd قابل دریافت است، می باشید.
قبل از آن که کار نصب لینوکس را آغاز نمایید، اندکی در سیستم ویندوز خود گشت و گذار نمایید تا یک سری اطلاعات که احتمالا نصب کننده لینوکس نیازمند آنها خواهد بود را جمع و جور کنید. اگر شما به اینترنت دسترسی دارید با هر چیزی غیر از یک اتصال ساده DHCP، مشخصه هایی از قبیل آدرس IP خود و آدرس های IP گیت وی و سرور DNS خود را یادداشت کنید. همچنین مدل کارت گرافیک و مانیتورتان را برای وضعیتی که نصب کننده قادر به شناسایی خودکار این دو نیست یادداشت نمایید.
اگر شما با پارتیشن بندی هارد دیسک آشنا هستید، من نکته دیگری برای شما دارم.
▪ پارتیشن بندی درایو
اغلب نصب کننده های لینوکس به صورت پیش فرض از دو پارتیشن استفاده می کنند: یکی برای سیستم عامل و تمامی داده های کاربر، و یکی برای پارتیشن تعویض (swap). (یک پارتیشن swap مشابه فایل swap ویندوز است؛ چیزی که هست فقط لینوکس از یک پارتیشن مجزا برای حافظه مجازی استفاده نموده است.) اما یک راه بهتر نیز وجود دارد: یک پارتیشن برای سیستم عامل ایجاد کنید، یکی برای داده های کاربر، و یکی برای فضای swap. در صورت استفاده از این روش، حتی اگر شما نیازمند نصب مجدد لینوکس باشید، همه فایل ها و تنظیمات خود را از دست نمی دهید: شما می توانید به نصب کننده بگویید که پارتیشن سیستم عامل را فرمت نماید، اما بقیه را به همان حال حفظ کند. در این حالت، شما در برابر نابودی غیرعمدی سیستم بسیار محافظت شده هستید. بدترین سناریوی شما یک نصب مجدد است که داده های شما را از بین نخواهد برد.
در عمل نحوه نصب سه پارتیشن برای هر توزیع لینوکس متفاوت است؛ نقطه مشابه آن است که هنگامی که شما همه چیز را به درستی تنظیم نمودید نصب کننده شما یک نقطه اتصال (mount point) به صورت / (بله، فقط یک ممیز) برای پارتیشن سیستم عامل و یک نقطه ی اتصال به صورت/home برای پارتیشن داده های کاربر نمایش خواهد داد.
کاربران کهنه کار لینوکس گاهی اوقات حتی اقدام به ایجاد پارتیشن های بیشتری می نمایند، به دلایل متعدد. برای نمونه، من بر روی PC خانگی خود دارای یک پارتیشن مجزا برای /usr/local هستم، که بر روی یک سیستم لینوکس غالبا حاوی نرم افزارهای کامپایل شده به صورت دستی است (نقطه ی مقابل بسته های باینری، یا پیش کامپایل شده، که توسط مدیر بسته نصب گردیده اند). هر چند که برای اغلب کاربران، جدا ساختن /home در یک پارتیشن مجزا تنها کاری است که به زحمتش می ارزد.
نرم افزارهای مجانی دیگری که من بدون آنها نمی توانم زندگی کنم از زمان عرضه دستگاه ترکیبی PDA /تلفن Treo 650 مبتنی بر Palm OS در پاییز گذشته سر و صداهای فراوانی در مورد آن بر پا بوده است. من می توانم دلیل این امر را درک کنم. من صاحب یک Treo 600 هستم از سال 2003 که این دستگاه عرضه گردید، و اگر چه صفحه نمایش بهبود یافته ی 650 من را واقعا تحت تاثیر قرار داد، اما دستگاه 600 من همچنان نیازهایم را برآورده می سازد.
آن همچنین به خوبی با لینوکس ارتباط برقرار می کند، که این ارتباط خوب را مدیون J-Pilot است، یک کپی بسیار ساده اما کارآمد از نرم افزار مبتنی بر ویندوز Palm Desktop که به همراه تمامی دستگاه های Palm OS عرضه می گردد. J-Pilot کار نگهداری و همگام سازی داده های datebook، لیست تماس، لیست کارهایی که باید صورت پذیرند (to-do) و memo pad شما را انجام می دهد و می تواند نرم افزارهای جدید را برای دستگاه handheld شما نصب نماید. آن همچنین دارای دستوراتی برای پشتیبان گیری کامل تمامی داده های موجود بر روی PDA شما است، و همچنین بازیابی این پشتیبان. J-Pilot از طریق سیستم مدیریت بسته بر روی اغلب توزیع های لینوکس، یا مستقیما از طریق وب سایت J-Pilot is a desktop organizer application for PalmOS devices قابل دستیابی می باشد.