تعمیرات تغذیه های سویئچینگ
تغذیه های سوئیچینگ یکی از مهمترین اتفاقات چند وقته اخیر در صنعت الکترونیک شاید بوده باشد که جای تر انسهای سنگین و حجیم را گرفته ولی آن هم باز دچار ایراداتی میشه که به اختصار سعی میکنم بیشتر عیبهای تجربی رو بگم.
خوب عکس زیر تصویر یک تغذیه سوئیچینگ است که متعلق به رسیور است که دوستان میدانند همه تغذیه های سوئیچینگ یک سیستم دارند. این تغذیه ها دارای دو قسمت اساسی اولیه و ثانویه است که ابتدا ایرادات قسمت اولیه که قسمت اعظم خرابی ها در اون رخ میده رو عنوان میکنم و اگه رسیدم ایرادات قسمت ثانویه رو هم میگم .
همانطور که در عکس پیدا است اوپتوکوپلر و خازن شاسی در بین دو بخش مشترک هستند که البته ترانس چاپر هم جزو این قطعات مشترک است دقت کنید در این گونه تغذیه ها بواسطه استفاده مستقیم از برق 220 ولت متاوب نمی توان شاسی دستگاه رو به شاسی طرف ثانویه یا دستگاه مستقیم وصل کرد و اینکار توسط یک یا دوتا خازن ظرفیت پایین و ولتاژ بالا صورت میگیرد و نکته دیگر اینگونه تغذیه ها همانطور که گفتم بواسطه ولتاژ بالا خیلی خطرناک بوده و دوستان عزیزی که تجربیه و دانش کافی تعمیرات مخصوص اینگونه سیستمها را ندارند خیلی مواظب باشند و توصیه می کنم شخصا یا بدون کمک شخص باتجربه ای مطلقا اقدام به تعمیر آن نکنند.
خوب قطعات اصلی قسمت اولیه رو تو عکس بعدی براتون نوشتم تا دقیقا با اونها آشنا بشین و اگه نام قطعه ای را بردم دقیقا بدونید کدام قطعه است.
مهمترین ایرادی که این تغذیه ها پیدا میکنن سوختن STR اون است که البته اینجا اضافه کنم مدارات تغذیه سوئیچینگ نیمه آی سی ترانزیستوری و مدل تمام ترانزیستوری هم وجود دارد که اگر قسمت شد اون رو هم خدمت دوستان توضیح خواهم داد. همانطور که گفتم سوختن STR مهمترین ایراد اینگونه مدارات تغذیه است که یک راه حل تجربی دونستن اون مستلزم باز کردن کامل مدار تغذیه است اونو بر عکس کرده تا مدار اون طرف شما باشد که در اینکار بهتره از نفر کمکی استفاده کنید ولتمتر را در حالت 300 ولت یا بالاتر در حالت برق مستقیم قرار دهید و با رعایت قطبین پایه های ولتمتر را روی دو پایه خازن صافی قرار داده و از نفر کمکی بخواهد کلید تغذیه را بزند یا آنرا به برق وصل کند و در آورد اگر خازن که ولتمتر ولتاژ حدود 350 ولت را روی آن نشان میدهد بسرعت زیر 5 ثانیه خالی شد STR به احتمال خیلی زیاد سالم است ولی اگر خازن خیلی به کندی شروع به دشارژ یا خالی شدن کرد حتم بدانید STR آن سوخته است.
اینها در حالتی است که فیوز ورودی برق سالم باشد اگر فیوز سوخته بود اون رو حتما و فقط با نوع مشابه عوض کنید و قبل از آن از سالم بودن وریستور که در بعضی مدلها در ورودی برق بصورت موازی قرار گرفته رو امتحان کنید و در صورت شورت یا اتصال آنرا عوض کنید ولی اگر سالم بود و فیوز سوخت احتمالا بجز STR ممکن است دیودهای رکتیفایر برق ورودی که عموما 1N4007 است هم دچار اتصال شده اند آنها را هم هنگام تعویض STR عوض کنید و اگر در صورت اتصال به برق ولتاژی روی پایه های خازن صافی مشاهده نگردید احتمال سوختن PTC هم وجود دارد یا ممکن است چوک صافی هم یکی از پایه هایش قطع شده باشد.
ایراد دیگر در این قسمت خرابی خازن صافی است که معمولا یکی از پایه های آن از داخل دچار سولفاته شده و قطع گردیده که در این مورد دستگاه ممکن است گهگاهی روشن شود ولی کارش را بدرستی انجام نمیدهد برای امتحان تغذیه را از برق جدا کرده و با وصل کردن دو سر یک لامپ 220 ولت آنرا دشارژ یا خالی کنید و با اهمتر مثل یک خازن شیمیایی آنرا امتحان کنید که بهتر است یک پایه آنرا کاملا از مدار خارج کنید و اهمتر را روی ضرب در 100 قرار داده و به پایه ها اتصال دهید خازن یک لحظه شارژ شده و باز دشارژ میشود و چون معمولا این خازن ظرفیت زیادی ندارد عمل شارژ یا دشارژ آن ممکن است به تندی صورت گیرد.
در بعضی مدلها ممکن است یک مقاومت اهم پایین بین پایه شاسی STR با شاسی قرار گرفته باشد که در این موارد این مقاومت را هم ابتدا امتحان کنید که معمولا مقداری زیر یک اهم دارند که البته در مدارات ترانزیستوری حتما وجود دارد.
اوپتوکوپلر فقط ممکن است در حالت سوختن های خیلی شدید و دستکاری مدار توسط شخص غیر متخصصی بسوزد که در اینگونه موارد آنرا هم امتحان کنید به اینصورت که اهمتر را در حالت ضرب در 10 قرار دهید هریک از دوپایه هر طرف باید در یک جهت اهمی حدود 500 اهم یا کمی بیشتر و کمتر را همانطور که گفتم فقط در یک جهت داشته بیاشد.
همانطور که بارها گفتم تو الکترونیک نمیشود صد در صد به چیزی اطمینان داشت دیگر قطعات هم مثل مقاومت ها یا یکی دو خازن شیمیایی کم ظرفیت موجود هم استثنا بسوزد که در صورت انجام همه اینکارها(با موارد قسمت ثانویه)انجام دادید و تغذیه باز راه نیافتاد در آنصورت به هر چیزی حتی قطعاتی که اصلا امکان سوختن اونها نیست شک داشته باشید .
دوستان ببخشید شاید چیزی رو بواسطه خوب نبودن روحیه و حس و حالم از قلم انداخته باشم یا ناقص موارد رو گفته باشم در هر صورت اگه اشکال و کم و کاستی وجود داشت به بزرگی خودتان ببخشید.
بخش ثانویه
خوب عکسهای بخش خروجی رو هم آماده کردم بخش خروجی مشکلات زیادی را باعث نمی شود فقط امکان خراب شدن خازنهای صافی و یا خرابی یکی از دیودها وجود دارد.
سوختن یا درست تر بگوییم شورت شدن یا اتصال یکی از دیودهای خروجی تغذیه می تواند باعث قطع کل تغذیه شود.
در مدارات اینگونه چون خروجی هر ثانیه چندین بار توسط آی سی 431 و اوپتوکوپلر و بخش راه انداز مدار سویچ قدرت که با هم در ارتباط هستند تست میشود قطع شدن یکی از تغذیه ها و اتصال کوتاه آن باعث از کار افتادن کل آن میشود .
توصیه میکنم در صورت خرابی این مدارات اول از همه دیودهای خروجی تغذیه تست شود فقط فراموش نکنید این دیودها فرکانس بالا بوده و فقط و فقط با نوع مشابه قابل تعویض است.