كد گذاري ترانزيستور
در این مقاله 3 روش استاندارد وعمده کد گذاری ترانزیستورها شرح داده می شود البته این روش ها برای کد گذاری قطعات نیمه هادی دیگر مانند دیود ها ، تریاک ها و... نیز به کار می روند.
روش ژاپني يك : (Joint Electron Device Engineering Council) يا به اختصار (JEDEC )
فرمت شماره يا كد گزاري به ترتيب از چپ به راست :
( پسوند ) ، شماره سریال ، يك حرف ، عدد
[letter, serial number, [suffix,digit
قسمت عدد:
همیشه عددی که یکی کمتر از تعداد پایه های ترانزیستور است قرار می گیرد. یعنیبرای ترانزیستورهای 3 پایه عدد 2 و اگر ترانزیستور 4 پایه ای وجود داشته باشدعدد 3. توجه داشته باشید که اعداد 4 و 5 به اپتوکوپلرها مربوط می شوند نه بهترانزیستورها. بنابراین شاید بتوان گفت که برای ترانزیستورها همیشه در اینقسمت عدد 2 قرار می گیرد .
قسمت حرف :
در روش نامگذاري ژاپني (JEDEC ) در اين قسمت هميشه حرف N نوشته ميشود .
قسمت شماره سريال :
در اين قسمت اعدادی از 100 تا 9999 قرار میگیرد و هیچ اطلاعاتی بجز زمان تقریبی ابداع و معرفی ترانزیستور را به ما نمی دهد. مثلا ترانزیستوری که سریال نامبرش 904 باشد زودتر از ترانزیستوری که سریال نامبرش 2221 است ، ساخته شده است .
قسمت پسوند :
این قسمتاختیاری است و محدوده بهره ( بتا hfe ) ي ترانزيستور را مشخص ميكند بدين صورت كه حرف A معرف ترانزيستور هاي با بهره كمتر و حرف B با ترانزيستورهاي با بهره متوسط و حرف C معرف ترانزيستورهاي با بهره بالا واگر هيچ حرفي نوشته نشده باشد ترانزيستور ممكن است هر يك از مراحل بالا را دارا باشد . مانند 2N3819, 2N2221A, 2N904
روش نامگذاري ژاپني دو : Japanese Industrial Standard (JIS )
فرمت شماره يا كد گزاري به ترتيب از چپ به راست :
( پسوند ) ، شماره سریال ، دو حرف ، عدد
letter, serial number, suffix,digit
قسمت عدد:
در اینجا نیز عددی که یکی کمتر از تعداد پایه ها است قرار می گیرد. که عموما عدد 2 است .
قسمت دوحرفی : مهم
این دو حرف محدوده کاربرد و نوع قطعه را به صورت کدهای زیر مشخص می سازند .
SA: PNP HF transistor
SB: PNP AF transistor
SC: NPN HF transistor
SD: NPN AF transistor
SE: Diodes
SF: Thyristors
SG: Gunn devices
SH: UJT
SJ: P-channel FET/MOSFET
SK: N-channel FET/MOSFET
SM: Triac
SQ: LED
SR: Rectifier
SS: Signal diodes
ST: Avalanche diodes
SV: Varicaps
SZ: Zener diodes
قسمت شماره سریال :
این قسمت نیز همانند روش قبل می باشد و از عدد 10 شروع می شود تا 9999
قسمت پسوند :
این قسمتاختیاری است و هیچ گونه اطلاعاتی از قطعه به ما نمی دهد .در اين روش به دليل اينكه كد ترانزيستورها با 2S شروع ميشوند ممكن است جهت اختصار 2S حذف گردد مثلا بجاي اينكه شماره ترانزيستور 2SC945 را به اختصار C945 درج كنند . مثال : A1015 و C1815 و D335 وK1302.....كه منظور همان 2SA و 2SC ,و 2SD و 2SK ميباشند .
روش سوم : Pro-electron :
فرمت شماره يا كد گزاري به ترتيب از چپ به راست :
( پسوند ) ، شماره سریال ، (یک حرف) ، دو حرف
two letters , [letter], serial number, [suffix]
قسمت دو حرفی :
اولین حرف نوع عنصر و ماده ای که ترانزیستور از آن ساخته شده است را مشخص می سازد .
A = Ge (ژرمانیوم)
B = Si (سیلیکون)
C = GaAs (گالیم آرسنیک)
R = compound materials (عناصر مرکب) .
با توجه به این حروف کاملا واضح است که کد اكثرترانزيستورها و قطعات نيمه هادي ها ي ديگر در اين روش با حرف B شروع مي شود .
دومین حرف کاربرد قطعه را نشان مي دهد :
C: transistor, AF, small signal
D: transistor, AF, power
F: transistor, HF, small signal
L: transistor, HF, power
U: transistor, power, switching
A: Diode RF
Y: Rectifier
E: Tunnel diode
Z: Zener, or voltage regulator diode
B: Variac
K: Hall effect device
N: Optocoupler
P: Radiation sensitive device
Q: Radiation producing device
R: Thyristor, Low power
T: Thyristor, Power
قسمت حرف اختیاری :
این حرف کاربرد صنعتی یا حرفه ای تا تجاری قطعه را مشخص می سازد و یکی از حروف W,X,Y,Z مي باشد .
قسمت شماره سریال :
سریال نامبر از عدد 100 شروع می شود تا 9999
قسمت پسوند :
این قسمت درست مانند قسمت پسوند روش اول یعنی JEDEC می باشد. مثال BC108A, BAW68, BF239, BFY51 , BC548
=======
البته کارخانه های سازنده ترانزیستور و دیگر قطعات نیمه هادی به دلایل تجاری به ابتدای سه روش مذکور یک پیشوند اضافه می کنند که معرف کارخانه سازنده ؛ نوع بسته بندی و کاربرد قطعه است. معمول ترین این پیشوندها عبارتند از:
MJ: Motorolla power, metal case
MJE: Motorolla power, plastic case
MPS: Motorolla low power, plastic case
MRF: Motorolla HF, VHF and microwave transistor
RCA: RCA
RCS: RCS
TIP: Texas Instruments power transistor (platic case )
TIPL: TI planar power transistor
TIS: TI small signal transistor (plastic case )
ZT: Ferranti
ZTX: Ferranti
مانند : ZTX302, TIP31A, MJE3055, TIS43