انواع کراس آرم (کنسول)

[محمد خوزستان]

کراس آرم (کنسول ) :


جهت نگهداری سیم ها و مقرهها روی تیر از کنسول استفاده می شود. کراس آرم نوعی کنسول به شکل بازوی متقاطع باپایه است که در شبکه های توزیع به طور انبوه استفاده می شود. ساخت انواع کنسول وکراس آرم مناسب به عواملی نظیر شرایط آب و هوایی، جنس و نوع هادی بکار رفته و مسائلاقتصادی در ساخت و بهره برداری بستگی دارد. هدف از نصب کنسول وکراس آرم علاوه برنگهداری هادی ها و مقره بر روی تیر حفظ حریم الکتریکی هادی ها از یکدیگر می باشد. در طرح وساخت کنسول وکراس آرم نکاتی مانند سادگی اجرا، هزینه ساخت و نگهداری،استفاده ازکمترین پیچ و اتصالات، راحتی کار توسط سیمبانان عملیاتی، رعایت فاصله بینهادی ها، حفظ تقارن روی تیر و ... باید مورد توجه قرار گیرد. همچنین باید فاصلههادی ها از پایه (فاز به زمین) و فاصله فاز ها از یکدیگر (فاز به فاز) در نظر گرفتهشود. علاوه بر موارد یاد شده نکات تجربی ذیل نیز باید هنگام طراحی کراس آرممورد توجه قرار گیرد :
- در برخی از مواقع قرار گرفتن پرندگان با بال باز بینفاز و پایه موجب ایجاد اتصال بین هادی و پایه می گردد. برای جلو گیری از این حادثهمعمولاً فاصله افقی بین فاز ها تا پایه 40 تا 60 سانتی متر انتخاب می گردد.
- در انتخاب فاصله بین هادی و پایه بایستی امکان تعمیر و تعویض توسط تعمیر کار در نظرگرفته شود.
- امکان تعویض سیم در طراحی کراس آرم باید اندیشیده شود به عنوانمثال طراحی کراس آرم بایستی به گونه ای باشد که سیم در داخل حلقه قرار نگیرد.
- امکان انشعاب گرفتن از خط باید در نظر گرفته شود.
- امکان استقرار ترانسفورماتورو نصب کات اوت فیوز برای پست های هوایی باید در نظر گرفته شود.
- امکانترانسپوزه کردن خطوط باید مورد توجه قرار گیرد.
- توازن بین نیرو های عمودیطرفین در طراحی کراس آرم بایستی رعایت گردد.اصولاً سه نوع کراس آرم از نظرجنس در شبکه های توزیع برق وجود دارد :الف ) کراس آرم چوبی
ب ) کراس آرمفلزی
ج) کراس آرم کمپوزیت
الف) کراس آرم چوبی :این کراس آرم از خیلی وقتپیش برای خطوط تلفن، تلگراف و توزیع برق استفاده می شده است. کراس آرم چوبی درگذشته وهم زمان با استفاده گسترده از پایه های چوبی کاربرد داشتند. امروزه با کاهشکاربرد پایه های چوبی استفاده از این نوع کراس آرم ها نیز محدود گشته است. کراس آرمهای چوبی عموماً از درخت هایی چون صنوبر، راش، ممرز، افرا، انجیلی و کاج ساخته میشود و معمولاً برای استحکام و دوام بیشتر کراس آرم چوبی را با روغن یاپنتا کلروفنلبصورت اشباع در می آوردند. رطوبت چوب در موقع اشباع بایستی کمتر از 22% باشد وخاصیت عایقی آن از نظر کار کردن افراد روی شبکه از جهت ایمنی بسیار مهم است و توسطبریس به تیر محکم می شوند.ب) کراس آرم فلزی :کراس آرم فلزی از بازو هایمستقیم ناودانی آهن ساخته می شود. این نوع کراس آرم در مقایسه با کراس آرم های چوبیبه مراتب از مقاومت بیشتری برخوردار می باشد. طول کراس آرم های فلزی برای اولین باربر اساس استاندارد 212-20 وزارت نیرو برابر با 2/44 متر تعیین گردید، به همین دلیلتاریخی این کنسول ها در شبکه های توزیع به نام کراس آرم 44/2 نیز معروف می باشند. با توجه به این که طول هر شاخه نبشی یا ناودانی 6 متر است استفاده از کراس آرم های 44/2 متری ضایعات زیادی به دنبال داشت برای از بین بردن ضایعات تصمیم بر این شد کهطول کراس آرم ها مضربی از 6 باشد (1.2، 1.5، 2 و 3 متری). این کراس آرم جهت تیرهایبتونی وفولادی بکار می رود و از نبشی با بال های مساوی ساخته می شود که توسط بریسیا بازو به تیر محکم می گردد.کراس آرم ال آرم یا (جانبی ):در اصطلاحانگلیسی به کنسول (کراس آرم) ال آرم و پرچمی ساید آرم گفته می شود. ساید آرم یعنیکنسول هایی که کاملاً در یک طرف تیر بسته می شوند. این کنسول ها بیشتر برای رفعموانع به کار می روند و در کوچه ها و جاهایی که پایه نزدیک ساختمان است و امکاناستفاده از کراس آرم معمولی نیست (تخت و مثلثی) بدلیل نزدیک شدن فازها به ساختمانیا مانع دیگر از این کراس آرم استفاده می کنند.کراس آرم پرچمی :همچنیندر جاهایی که فضای کافی جهت نصب کراس آرم معمولی نیست نظیر کوچه های کم عرض و یاجاهایی که در یک طرف درختکاری شده است می توان از کنسول های پرچمی استفادهکرد.کراس آرم دوبله (جانبی دو طرفه :(در جاهایی که نیروی کشش وارده رویکراس آرم بیشتر از حد معمول است و یا اسکلت استوارتری مورد نیاز باشد از کراس آرمدوبله استفاده می شود. به این ترتیب که هر طرف پایه یک کراس آرم بسته می شود. اینکشش اضافی بیشتر درانتهای خطوط در زوایا و سرپیچ ها ایجاد می گردد و کراس آرمدوبله باعث می گردد که نیروهای وارده بین هر دو کراس آرم و نیز دو مقره سوزنی وپایه های مقره های مربوط و هر دو سیم اصلی تقسیم گردد. و به این ترتیب نیروهایمکانیکی وارده را تحمل می نماید.کراس آرم جناقی (کانادائی ):این کراس آرمکه شبیه استخوان جناق است هادی های سه فاز را با فاصله مساوی از یکدیگر به صورتمثلث متساوی الاضلاع نگه می دارد. از این کنسول ها برای خطوط طولانی جهت تأثیریکنواخت اندوکتانس فاز ها بر یکدیگر و تقارن ولتاژ فاز ها مورد استفاده قرار میگیرد