تاریخچه صد و بیست ساله پلاک خودرو در ایران و جهان

[حميد ذوالعلا]

پلاک ماشین اولین بار در سال 1893 به وجود آمده است و در سال 2013 عمر آن به صد و بیست سال خواهد رسید. در این مدت اتفاقات و تحولات بسیار زیادی روی داده است که نتیجه آن ها کاربردی تر شدن پلاک ها بوده است. شما درباره پلاک خودرو چه قدر اطلاعات دارید؟ ...

پلاک وسیله نقلیه یک تکه از آهن یا پلاستیک است که برروی وسایل نقلیه موتوردار و تریلرها جهت شناسایی نصب می‌شود. این شماره می‌تواند مرکب از حروف و اعداد باشد و یا هر کدام از آنها به تنهایی.
این شماره برای تمام وسایط نقلیه منحصر به فرد است.در برخی از مناطق این کد بندی بصورت منطقه‌ای و در برخی مناطق به صورت کشوری است. (ویکی پدیا)

متن فوق تعریفی است که دانشنامه آنلاین ویکی پدیا درباره پلاک وسیله نقلیه ارائه نموده است.

اما بعد از یک تعریف و آشنایی کلی، شاید برایتان جالب باشد که به صورت مختصر با تاریخچه پلاک آشنا شده و اطلاعات جالبی درباره آن دریافت کنید.

اولین کشور دنیا که از پلاک اتومبیل استفاده کرد.

تاریخچه پلاک دار شدن خودروها به سال 1893 در کشور فرانسه باز می گردد. کشوری که تاریخچه اولین اتومبیل دنیا نیز مربوط به آن است.

در این سال، دولت فرانسه برای اولین بار برای اتومبیل هایی که توسط پلیس پاریس استفاده می شدند از پلاک استفاده نمود.
البته پیش از این تاریخ و از سال 1884 در ایالت ویکتوریای کانادا پلاک هایی مورد استفاده قرار می گرفت. اما نه برای اتومبیل ها بلکه برای کالسکه هایی که توسط اسب ها کشیده می شدند.

کشورهای دوم و سوم

پس از فرانسه، کشور آلمان در سال 1896 و هلند در سال 1898 این کار را ادامه دادند.

ایالات متحده آمریکا

در آمریکا، استفاده از پلاک برای اتومبیل ها از سال 1901 و در ایالت نیویورک آغاز گردید.
نکته جالب توجه این است که اگرچه دارندگان اتومبیل در ایالت نیویورک موظف به استفاده از پلاک بودند، اما هیچ اداره دولتی چنین پلاکی به آن ها نمی داد و افراد باید شخصا پلاک اتومبیل خود را می ساختند.

این ماجرا تا سال 1903 ادامه داشت تا این که در این سال دولت ایالت ماساچوست برای اولین بار پلاک های متحدالشکلی را که تولید آن نیز بر عهده دولت بود ایجاد نمود.

ایران


در ایران از سال 1383 استاندارد اروپایی برای صدور پلاک مورد استفاده قرار گرفت.
پلاک های خودروهای ایرانی دارای شش نوع کلی هستند که در 3 رنگ صادر می شوند.
انواع پلاک هاشامل موارد زیر است:
خورورهای شخصی/ خودروهای عمومی/ تاکسی ها/ خودروهای دولتی/ ماشین های کشاورزی/ خوروهای معلولین

شماره گذاری خودروها نیز به صورتی است که می توان از شماره پلاک آن ها به اطلاعاتی مانند استان صادر کننده پلاک و ... پی برد. جهت مشاهده فهرست شماره های هر منطقه از کشور، لطفا اینجا کلیک کنید.

اندازه های استاندارد پلاک اتومبیل

در حال حاضر 2 نوع استاندارد کلی برای اندازه پلاک ها وجود دارد.

1- استاندارد اروپایی: پلاک های استاندارد اروپایی دارای 20.5 اینچ طول و 4.5 اینچ عرض هستند. (52 در 11.5 سانتی متر)
در ایران نیز از سال 2005 این اندازه به عنوان استاندارد پلاک مورد استفاده عمومی قرار گرفت.

2- استاندارد آمریکایی: این پلاک ها 12 اینچ طول و 6 اینچ عرض دارند. (30 در 15 سانتی متر)

آمریکا: پنجاه ایالت، پنجاه مدل پلاک

در آمریکا هر ایالت مدل خاص خود را برای شماره گذاری و طرح پلاک ها دارد.
در ادامه می توانید طرح پلاک مخصوص هر ایالت آمریکا را مشاهده کنید.

پلاک های مدرن

در حال حاضر در بسیاری از کشورها، در داخل پلاک اتومبیل ها چیپ های RFID مورد استفاده قرار می گیرد که شامل اطلاعاتی از اتومبیل است.
وجود این چیپ ها به پلیس کمک می کند تا در زمان تعقیب یک اتومبیل بتواند با استفاده از اسکنرهایی که در اختیار دارد پلاک خودرو را اسکن کرده و اطلاعات آن را به دست آورد.

در عین حال تجهیزات و دوربین های کنار جاده ها نیز می توانند به صورت مداوم این نوع پلاک ها را اسکن کرده و اطلاعات آن ها را ثبت کنند.
این اطلاعات معمولا شامل موارد زیر است:
سازنده خودرو، مدل خودرو، رنگ، مالک، وضعیت کنونی خودرو، اطلاعات بیمه خودرو، ...

پلاک اختصاصی

در بعضی از کشورها این امکان وجود دارد که صاحب خودرو شخصا شماره ای را که در پلاک مورد استفاده قرار می گیرد انتخاب کند.
در این صورت ممکن است راننده تمایل داشته باشد شماره موبایل یا پلاک خانه یا هر شماره دلخواه دیگری را برای پلاک ماشین خود انتخاب کند.
به طور مثال در ایالت ویرجینییای آمریکا حدود 16 درصد از شماره های پلاک ها به این شکل هستند.

رکورد خرید شماره های پلاک اختصاصی

بعضی از شماره های اختصاصی پلاک ها بسیار ارزشمند هستند و افراد حاضرند مبالغ چشمگیری را برای در اختیار داشتن آن ها بپردازند. به طور مثال به 2 نمونه زیر توجه کنید:
در سال 2008 در انگلستان شماره پلاک F1 به قیمت 875.000 دلار فروخته شد.
در همین سال (2008) در امارات متحده عربی، شماره پلاک 1 در یک حراج خیریه در ابوظبی به مبلغ 14 میلیون دلار فروخته شد.