مقاومت و روش خواندن مقدار آن آشنایی با مفهوم مداری آن
1. مقاومت : همانطور که از اسم این قطعه پیداست عنصری است که دارای مقاومت الکتریکی است و در برابر عبور جریان مقاومت می کند و به سه نوع است :
• ثابت با شماتیک فنی یا
• متغیر : - قابل تنظیم با دست ( ولوم ) با شماتیک فنی - قابل تنظیم با پیچ گوشتی ( پتانسیونر ) با شماتیک فنی
• اتومات ( سنسور ): - وابسته به ضریب حرارتی منفی NTC
- وابسته به ضریب حرارتی مثبت PTC
- وابسته به نور LDR
- وابسته به ولتاژ VDR
مقاومت ها در الکترونیک عمومی به شکل ظاهری دیده می شوند اما در مدارهای گوشی های تلفن همراه به شکل مستطیل های کوچک رنگی دیده می شوند .
در نقشه ها مقاومت ها با حرف R نمایش داده می شوند و همانطور که گفته شد واحد آن ها اهم می باشد . اما قبل از توضیح بیشتر بهتر است با یک سری از پیشوندهای کمیت های الکترونیکی آشنا شویم .
کاربرد این پیشوندها بدین صورت است که مثلا 1mv=10 ̂ -3 =0.001 V یعنی برای ساده تر کردن و خلاصه کردن اعدادی که داریم می توانیم از این پیشوندها استفاده کنیم . به مثال زیر دقت کنید :
1KΩ=10 ̂ 3 =1000 Ω (1کیلو اهم)
10 MV=10 x 10 ̂ 6 V=10 ̂ 7 = 10000000 ( 10میلیون ولت) (10 مگا ولت)
اکنون که این پیشوندها را یاد گرفتیم به ادامه مبحث المان های الکترونیکی می پردازیم :
مقاومت در الکترونیک عمومی به شکل مذکور دارای چهار حلقه رنگی روی خود است که نشان دهنده ظرفیت آن می باشد . یعنی :
حلقه چهارم-حلقه سوم-حلقه دوم-حلقه اول
نحوه خواندن ظرفیت از روی حلقه های رنگی بدین صورت است :
عدد اول : حلقه اول عدد دوم : حلقه دوم
تعداد صفر : حلقه سوم میزان خطا (تلرانس ) :حلقه چهارم
باید دقت شود که همیشه حلقه تلرانس در سمت راست قرار می گیرد و گرنه ظرفیت خوانده شده اشتباه است . رنگ های حلقه های رنگی ظرفیت هر کدام نشان دهنده عدد خاصی است . جدول زیر نمایشگر این اعداد است :
و حلقه چهارم یعنی تلرانس که پرکاربردترین آنهاعمدتا به دو رنگ طلایی و نقره ای دیده می شود که :
رنگ های دیگری نیز برای تلرانس موجود است اما غالبا به این دو رنگ دیده می شود .
اکنون ما می توانیم ظرفیت این مقاومت ها را از روی رنگ آن تشخیص دهیم . به عنوان مثال اگر مقاومتی به شکل زیر بود .
یعنی :
56x10 ̂ 0 ± 5 % =56 ± 5 % =56 Ω ± 5 %
می بینیم که به راحتی از روی حلقه های رنگی این مقاومت ها می توانیم به ظرفیت آنها پی ببریم اما همانطور که گفته شد در بردهای گوشی های موبایل مقاومت ها به این شکل دیده نمی شوند بلکه مقاومت های ثابت به صورت مستطیل های کوچک به رنگ های آبی ، بنفش ، سبز ، مشکی و مقاومت های VDR به رنگ خاکستری تیره ومقاومتهای فیوزی به رنگهای سفید یا روی آنها حرف K ویا اعداد 0 یا 000 دیده می شوند و تعیین ظرفیت آن ها یا از روی نقشه است و یا از طریق تست کردن ، که بعدا توضیح داده می شود ، انجام می گیرد .
مقاومت روی برد گوشی ها
اما بر روی نقشه های الکترونیکی مقاومت ها با R و به صورت عدد زیر نویس نشان داده می شوند . یعنی :
اولین عدد از سمت چپ نشان دهنده بخش قطعه و بقیه اعداد نشان دهنده شماره قطعه است یعنی عبارت بالا چهل و ششمین مقاومت از بخش سه خوانده می شود . همچنین ظرفیت آن ها روی نقشه به شکل زیر نشان داده می شود :
آخرین مطلب راجع به مقاومت ها نوع خاصی از آن ها است که به مقاومت های فیوزی معروفند و در گوشی ها استفاده بسیار زیادی دارند . این مقاومت ها که در برابر عبور اضافه جریان و جریان بالا می سوزند و قطع می شوند . برای محافظت از مدارها استفاده شده اند و در گوشی های تلفن همراه به شکل های K,R27,R100,0,000,R22 روی قطعه مشخص می شوند .
مقاومت های فیوزی روی برد
منبع مقاله